4
Wielomiany, funkcje wymierne, potęgowe, wykładnicze, logarytmiczne i trygi nometryczne są ciągłe w swych dziedzinach.
Nauczymy się wykazywać, że rozpatrywane funkcje są ciągłe w podanyi li zbiorach, a później określać zbiory, w których dane funkcje są ciągłe.
Wykażmy, że funkcja
x + 3 x~=T
x2 - 3
-2x + 5
dla x g (-oo, O),
dla x e (O, 2), dla x g (2, +oo)
jest ciągła w zbiorze liczb rzeczywistych.
Widzimy, że funkcja ta jest na pewno ciągła w przedziałach: (-oo, O) (ponieważ jest funkcją wymierną o mianowniku różnym od zera w tym przedziale), (O, 2) (jako wielomian stopnia drugiego) oraz (2, +oo) (jako wielomian stopnia pierwszego) . Powstaje problem, czy funkcja ta jest ciągła w punktach x0 = O ora/ x0 = 2 (w których następuje zmiana wzoru funkcji). Obliczamy
x + 3
lim /(x) = lim -- = -3,
x—yO~
x->0- x - 1
lim. /(x) = lim (x2 - 3) = -3,
x->0+J x-»0+V '
/(O) - O2 - 3 = -3,
skąd wynika, że funkcja jest ciągła w punkcie x0 = O. Wobec tego, że
lim f(x) ~ lim (x2 - 3) = 1,
x—>2-J ' ' x-»2-V '
/ (2) = 22 — 3 = 1,
lt*ku|rmy, że funkcja ta jest ciągła również w punkcie x0 = 2.
Wl?< funkcja / jest ciągła w przedziale (-oo, +oo)
Wini stwierdzenia udowodnionej przez nas własności naszkicuj wykres funkcji /.
pwrlżmy, w jakim zbiorze ciągła jest funkcja
x2 + 2x -3 x —1 x + 4 6
8 -x
»
dlax e (-oo, 1),
dlax e (1,2), dla x = 2, dla x e (2, +oo).
limy, że nasza funkcja jest ciągłą w przedziałach: (-oo, 1) (jako funkcja wypina o mianowniku różnym od zera w tym przedziale), (1, 2) oraz (2, +co) i wielomian stopnia pierwszego). Badamy ciągłość funkcji / w punkcie x0 = 1:
lim /(x) = lim
x->1” x->r
x2 + 2x - 3 x-1
: lim
x->r
(x 1) = lim (x + 3) = 4,
X -1 x-»1~ V '
#
lim ,/(x) = lim (x + 4) = 5, /(1) = 1 + 4 = 5.
x-»1+/ v ' x->1 +
fikcja nie jest więc ciągła w punkcie x0 = 1 (choć jest tam prawostronnie gin), Dalej mamy
lim f(x) = lim (x + 4) = 6,
jim + /(x) =Jim+(8 -x) = 6, /(2) = 6,
lltrm funkcja jest ciągła w punkcie x0 = 2.
Olliacza to, że funkcja jest ciągła w zbiorze
(-oo, 1) u (1,2) u {2} kj (2, +oo) = (—oo, 1) u (1, +oo).
©mówimy teraz jeszcze dwie szczególnie ważne własności funkcji ciągłych W przedziałach liczbowych.
Rn/pocznijmy od przykładu funkcji /, której wykres przedstawia następujący fy*unek: