83408 Scan4 (3)

Źródła tłuszczów w pożywieniu

•    Tłuszcze wydzielone: 85+100%

•    Mięso, wędliny: 3+55%

•Ryby: 0,1+13%

•    Mleko, napoje mleczne: 4+4,5%

•    Sery dojrzewające, topione: 17+30%

•    Sery twarogowe: » 1%, » 9%

•Jaja: «11%

•    Orzechy: 46+64%

Tłuszcze - rola w organizmie

•    energetyczna - 9 kcal/g - głównie magazynowanie

energii (tkanka tłuszczowa)

•    regulująca

•NNKT - eikozarrrcridy (hormony tkankowe) •cholesterol - kwasy żółciowe, hormony steroidowe, witamina D₃

•    ułatwiają odczuwanie smaku i przełykanie pokarmu

•    budulcowa-składnik błon komórkowych i białej

masy mózgu (np. fosfolipidy, glikolipidy)

•    utrzymanie przepuszczalności błon komórkowych

•    ochrona przed utratą ciepła - tłuszcz podskórny

•    utrzymywanie narządów - tłuszcz okołonarządowy

•    regulacja motoryki przewodu pokarmowego -

hamowanie skurczów żołądka i składu soku

•    regulacja trawienia i wchłaniania - kwasy żółciowe

Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (NNKT, PUFA)

Kwas linolowy C_18:2 Kwas a-linolenowy C_18;3 i inne z rodziny n-6:    i inne z rodziny n-3:

•arachidonowy C_20:4    eikozapentaenowy C20:5

•dokozapentaenowy    *dokoheksaenowy C_22:6

^22:5

NNKT biorą udział w syntezie eikozanoidów -biologicznie aktywnych substancji o charakterze hormonów tkankowych, które stanowią obwodowe przekaźniki regulujące czynność hormonów i neuromediatorów.

NNKT - rola w organizmie

•    regulująca (eikozanoidy: prostaglandyny, leukotrieny,

prostacykliny, tromboksany) - regulują czynność układu sercowo-naczyniowego) przez działanie pro- i anty-agregacyjne, rozszerzające naczynia krwionośne zapobieganie zakrzepom naczyniowym zapobieganie nadciśnieniu tętniczemu

•    transportowanie lipidów krwi - gł. cholesterolu

obniżanie poziomu cholesterolu we krwi

•    budulcowa - składnik fosfolipidów błon

komórkowych

Białka

To złożone polimery aminokwasów (18) połączonych wiązaniem peptydowym.

Podział białek we względu na wartość odżywczą:

•    pełnowartościowe - dobrze zbilansowany

skład aminokwasowy (produkty zwierzęce, strączkowe)

•    niepełnowartościowe - gorzej

zbilansowany skład aminokwasowy

(aminokwas ograniczający) (produkty roślinne)

Źródła białek w pożywieniu

•    Mięso, wędliny, ryby: 15+30%

•    Strączkowe suche: 21+25%

•    Mleko, napoje mleczne: 1+4%

•    Sery twarogowe: 16+21%

•Jaja: «13%

•    Produkty zbożowe: 7+14%

»Warzywa, owoce średnio: 1+2%