856580200657114651113U5900037 o

h! 3 Od Corporation

ODMIENNE NORMY KULTUROWE

W krajach muzułmańskich dziewczynki po pierwszej menstruacji muszą zakrywać ciała od stóp do głów. Perspektywa społeczno-kulturowa kładzie nacisk na to, jak silny wpływ na ludzi wywierają lokalne normy społeczne.

dal pozostaje głównym tematem zainteresowań psyehologii społecznej. Będziemy do tego zagadnienia powracać w kolejnych rozdziałach.

wać brzydkich wyrazów). Centralne miejsce w tej teorii zajmuje kultura, której możemy szeroko zdefiniować jako wierzenia, zwyczaje, przekonania i język, wspólne dla grupy ludzi żyjących w określonym miejscu i czasie (na przykład irlandzcy robotnicy, którzy wyemigrowali do USA w 1905 roku i osiedli w Bostonie, i ich prawnuki pracujące w roku 1999 w biurach na Manhattanie). Kultura obejmuje wszystkie ukształtowane przez człowieka cechy środowiska, takie jak domy, ubrania, a także subiektywne cechy, takie jak zasady etykiety, system wartości i kryteria dobrego smaku (Smith i Bond, 1994; Triandis, 1994). Jak się przekonamy, badanie grup, kultur i norm społecznych na-

PERSPEKTYWA EWOLUCYJNA

Badacze przyjmujący perspektywę społeczno-kulturową skupiali się na różnicach pomiędzy zachowaniami ludzi w różnych kulturach. Innych psychologów bardziej jednak interesowały podobieństwa nie tylko pomiędzy różnymi kulturami ludzkimi, lecz również różnymi gatunkami zwierząt. To zainteresowanie podobieństwami cechuje drugą Psychologię społeczną z 1908 roku, autorstwa Williama McDougalla, brytyjskiego psychologa, który początkowo zajmował się biologią. McDougall przyjął w swoim dziele perspektywę ewolucyjną, w której zakłada się, że u źródeł społecznych zachowań czło-

(nazywane adaptacjami), zastępują cechy mniej przydatne. Delfiny są ssakami blisko spokrewnionymi z krowami, jednak ich nogi w wyniku ewolucji przekształciły się w płetwy, ponieważ taki kształt jest lepiej przystosowany do życia pod wodą.

PERSPEKTYWA EWOLUCYJNA

Szkoła teoretyczna upatrująca przyczyn zachowań społecznych w fizycznych i psychicznych cechach, które ułatwiały naszym przodkom przetrwanie i rozmnażanie się.

DOBÓR NATURALNY

Założenie, że zwierzęta mające cechy, które ułatwiają im przetrwanie i rozmnażanie się, przekażą te cechy swojemu potomstwu.

Darwin zakładał, że skoro ciało zwierzęcia kształtuje się w wyniku selekcji naturalnej, podobnie kształtuje się jego mózg. Pszczoły potrzebują mózgu, który potrafi odczytać wskazówki innej pszczoły, kierujące do najbliższego kwiatu, natomiast wilk - mózgu, który potrafi odczytać sygnały agresji, wysyłane przez innego wilka. Mimo że większość naukowców - behawiorystów

ADAPTACJE

Cechy, które w danym środowisku ułatwiają przetrwanie i rozmnażanie się.

wieka leżą fizyczne i psychiczne cechy, które pomagały naszym przodkom przetrwać, i rozmnażać się. McDougall poszedł za sugestią Darwina (1872), iż społeczne zachowania ludzi (takie jak śmiech, szyderstwo i inne wyrazy twarzy) powstały w wyniku ewolucji, podobnie jak wyprostowana pozycja ciała i chwytny kciuk.

Głównym pojęciem teorii ewolucyjnej jest dobór naturalny , czyli założenie, że zwierzęta mające cechy, które pomagają im przeżyć i rozmnażać się, przekazują te cechy swojemu potomstwu. Nowe cechy, najlepiej sprawdzające się w danym środowisku " Ta definicja doboru naturalnego jest tak nietypowa, że warto się zapoznać i z inną. podawaną przez Edwarda O. Wilsona, jednego z najwybitniejszych biologów ewolucyjnych: „Dobór naturalny |to] różnice w liczbie potomstwa przekazywanego następnemu pokoleniu przez różne typy genetyczne należące do tej samej populacji. Ten podstawowy mechanizm, odkryty przez Darwina, jest uważany dzisiaj za główną silę kierującą ewolucją". (E. O. Wilson (2001). Socjobiologia. Poznań: Zysk i S-ka. s. 348) - przyp. red. meryt.

PODOBNY GRYMAS GNIEWU U RÓŻNYCH GATUNKÓW SSAKÓW

Korol Darwin uważał, że niektóre ludzkie i zwierzęce grymasy mają wspólne źródła. Szczerzenie zębów służyło do odstraszonio potencjalnych napastników, tym somym chroniło zarówno zwierzę, jak i człowieka przed atakiem.

CcpynęM -s* Core Cctpct&Mc