94286601 djvu

546 K. W. MAJEWSKI

są podwójnie. Jeżeli n. p. patrzymy obuocznie na punkt A (ryc. 201), to punkt B w odległości większej wytwarza dwa obrazki, z których po zasłonięciu prawego oka znika prawy, a po zasłonięciu lewego oka lewy. Takie obrazki podwójne nazywamy zgodnymi, albo równoimiennymi (dwuwidzenie równoimienne, d-plopia homo-nyma). Natomiast jeżeli wpatrujemy się dalej w ten sam punkt A, wtedy punkt C) położony bliżej, wytwarza obrazki skrzyżowane, gdyż po zasłonięciu oka prawego znika obrazek lewy i na odwrót (diplo-pia cruciata). To fizyologiczne widzenie podwójne łatwo jest sobie uprzytomnić w każdej chwili, wystarczy tylko zwrócić na nie uwagę. W zwyczajnych jednak warunkach uwaga nasza skupia się prze-dewszystkiem na przedmiocie, w który się wpatrujemy i który przez to samo, wytwarzając obrazki w obu plamkach żółtych, przedstawia się nam pojedynczo. Obwodowe podwójne obrazki innych

Ryc. 202.

Współzawodnictwo pól widzenia.

przedmiotów nie dochodzą do naszej świadomości nietylko dlatego, że nie zwracamy na nie naszej uwagi, ale i dlatego, że padając na mniej wrażliwe części siatkówek, widziane są z daleko mniejszą wyrazistością.

Z widzeniem obuocznem łączy się zjawisko, które nazywamy współzawodnictwem pól widzenia. Jeżeli przed jednem okiem ustawimy szkło czerwone, a przed drugiem zielone, to nie zawsze będziemy widzieli na tle białem barwę mieszaną, lecz zauważymy kolejną zmianę w barwie tła: raz występuje barwa zielona, to znowu czerwona, albo też w niektórych miejscach obuocznego pola widzenia przeważa jedna, w innych druga barwa. Zjawisko to nietylko do barw się odnosi. Jeżeli w stereoskopie przed jednem okiem umieścimy kwadrat, którego pole jest kreskowane w kierunku pionowym, a przed drugiem takiż sam kwadrat kreskowany w poziomym kierunku, to w obrazie zespolonym zamiast widzieć jednostajną kratkę, widzimy miejscami kreski pionowe, mię^dcan’