94283601 djvu

616 FR. NOWOTNY

oczyma, występuje nystagmus poziomy, w kierunku obrotu. Nys,tag-mus ten wywołany jest podrażnieniem łuku poziomego przez przesuwanie się endolimfy. Po ukończeniu obrotu występuje t. zw. nystagmus poobrotowy, podczas którego ruch gałek ocznych idzie w kierunku przeciwnym do obrotu ciała. Jeśli ruch obrotowy trwa dłużej, to drżenie oczu może ustąpić, występuje ono powtórnie przy zmianach szybkości obrotu, po zatrzymaniu zaś badanego jako t. zw. nystagmus poobrotowy.

Nystagmus podczas obrotu tłumaczymy sobie krążeniem endolimfy w przewodach półkolistych. Przez obracanie się ciała naokoło jego własnej osi wywołujemy podrażnienie zakończeń nerwowych przyrządu przedsionkowego, na drodze zaś odruchowej drżenie oczu. Na szklanym modelu przewodu półkolistego, możemy sobie uzmysłowić działanie krążenia endolimfy na kupulę (ryc. 228, 229).

Ryc. 228.

Kupula w spoczynku.

Kierunek ruchu płynu i kierunek obrotu rurki.

Weźmy kulistą rurkę, w jednem miejscu zamkniętą koreczkiem, wypełnioną barwnym płynem przedstawiającym endolimfę. Z ko-reczka wystercza ku światłu rurki szczecinka (ryc. 228) zakończona główką laku. Ma ona przedstawiać kupulę. Jeżeli rurkę taką położymy na stołku obrotowym i stołek wprawimy w ruch, to oczywiście przedewszystkiem wraz ze stołkiem obraca się rurka. Płyn atoli zawarty w rurce odpowiednio do bezwładności, z początku pozostaje w miejscu i dopiero powoli zaczyna krążyć w kierunku obrotu. W chwili rozpoczęcia obrotu płytka lakowa, która zaczyna się poruszać równo z obrotem stołka doznaje ze strony nieruchomego z początku płynu uderzenia, ale w kierunku przeciwnym obrotu, płytka ta też zwraca się w tym kierunku (ryc. 229). Odwrotnie