94284401 djvu

624 FK. NOWOTNY

ten czy inny obejmuje główną rolę przy ruchu. Różnica pomiędzy tymi dwoma czynnikami jest ta, iż pierwszy rozstrzyga, który wo-góle z mięśni ma uledz skurczowi, drugi, jak silnie ma się kurczyć odpowiedni mięsień. Wedle Cyona organem obwodowym ko-ordynacyi ruchów ma być błędnik.

Ewald zwracał baczną uwagę na zachowanie się zwierząt w dłuższy przeciąg czasu po operacyjnem usunięciu błędnika. U zwierząt tych zauważył Ewald jako pozostałości ubytku czynności błędnika objawy znane pod nazwą atonii, astenii i astazyi mięśni. Atonia objawia się wiotkością mięśni nieczynnych, astenia obniżeniem siły mięśni działających, astazya zmniejszeniem precyzyi w wykonywanych ruchach mięśni. Obok tego przyjmuje jeszcze Ewald zmniejszanie się czucia mięśniowego. I Ewald przyjmuje odpowiednio do teoryi Macha, Breuera i Browna, że swoistym bodźcem mechanicznym dla błędnika są czynne i bierne prostolinijne jak i kątowate ruchy ciała; aby atoli wytłómaczyć podane przez siebie objawy atonii, astenii i astazyi, przyjmuje on. że nerwowe organa labiryntu stale znajdują się w stanie tonicznego pobudzenia, wywołując na drodze odruchowej napięcie muskulatury (mięśni poprzecznie prążkowanych). Jest to t. zw. tonus błędnikowy Ewalda.

Jednak ten t. zw. tonus błędnikowy nie jest warunkiem nieodzownym dla utrzymania normalnych czynności mięśni. Widzieliśmy bowiem powyżej, że u głuchoniemych, u których brak zawrotu obrotowego i galwanicznego, funkcya mięśni jest normalną i to przy najrozmaitszych ruchach. Tak samo i u zwierząt po zni-szszeniu labiryntu zaburzenia motoryczne po pewnym czasie się wyrównują. Widocznie więc nie tylko labirynt zawiera drogi nerwowe, które na drodze odruchowej utrzymują normalne napięcie (tonus) mięśniowe. Fakt, że usunięcie móżdżku wywołuje trwalsze zmiany w napięciu mięśni niż usunięcie błędnika, przemawia za istnieniem drugiego ośrodka. Ośrodek ten, którym jest móżdżek, otrzymuje bodźce tak drogą nerwów przedsionkowych, jak i drogą mięśni, stawów, ścięgień, skóry.

Móżdżek nie jest tylko ośrodkiem napięcia mięśniowego, lecz również ośrodkiem służącym do utrzymania równowagi ciała. W móżdżku znajduje się ośrodek innerwacyi kończyn, w chorobach móżdżku występują objawy podobne jak przy zmianach w labiryncie, jak zawrót głowy, zatoczenie się, bezład mięśni, nystagmus itd.