cele, i wyczerpanym ciałem, ciało zawsze zwycięży, chyba że pozwoli mu się na wypoczynek.
Tę potrzebę może zaspokoić nie tylko sen, lecz także od czasu do czasu wolny dzień i całkowity wypoczynek, będzie to może fińska sauna, nowe uczesanie, spokojnie wypita filiżanka kawy w zacisznej kawiarni czy restauracji, wieczór spędzony z przyjaciółmi albo koncert. Nie wolno nie doceniać tych drobnych na pozór rzeczy. Kobieta pracująca specjalnie starannie powinna planować swój niedzielny wypo-
Największą pomocą będzie jednak cel, któremu poświęci się całkowicie i który da jej świadomość wzrostu i tego, że jest potrzebna. Może na przykład stać się doula, co dr Dana Raphael określiła w swojej książce Tkliwy dar._ jako matkowanie młodszym matkom.
W tym samym duchu apostoł Paweł pisze do Tytusa (2, 3—4): „Podobnie starsze kobiety winny być w zewnętrznym ułożeniu jak najskromniejsze, winny unikać plotek i oszczerstw, nie upijać się winem, a uczyć innych dobrego. Niech pouczają młode kobiety, jak mają kochać mężów, dzieci-.". Jej serce i oczy muszą być otwarte na to, co ją otacza, i powinna wiedzieć, że im jest starsza, tym bardziej ważni są ci, którzy ją otaczają, gdyż są jej wielkim podtrzymaniem w batalii o to, by nie litowała się nad sobą.
Jeśli pogodzi się z tym, co nieuniknione, słowo „przekwi-tanie" straci swój przykry sens. Stanie się możliwością nowego początku i wzmocni wrażliwość na wszelkie zjawiska życia, na które jest teraz w stanie patrzeć bardziej trzeźwo, bardziej realistycznie, nie przeceniając ich ani nie wymagając od siebie zbyt wiele.
W artykule zatytułowanym Zmiana życia dr Agata Burki ze Szwajcarii mówi: „Kryzys jest przejściem, zmianą, narodzinami nowego. Przyszłość, którą Bóg przed nami otwiera, trzeba realizować stopniowo. Czeka nas coś nowego, ale trzeba za to zapłacić: trzeba się pogodzić z odejściem tego, co ątate, Ni© można żyć tak rozlegle jak dawniej, ale głębiej. Do głosu dochodzą Inne wartości”.
Żeby te cele osiągnąć dr Burki udziela następujących praktycznych rad:
— Zmień swoje nawyki. Oto czas, żeby usunąć stare meble albo chociaż ustawić Je inaczej. Być przygotowanym na coś nowego nie znaczy tylko pogodzić się z tym, ale także wyjść temu naprzeciw.
— Zrób porządek w swoich rzeczach. Pozbądź się starych książek, pamiątek, listów, które straciły swe znaczenie. Miejsce po niepotrzebnych rupieciach przeznacz na nowe rzeczy. Tylko to powinno zostać, co wytrzymało próbę czasu i przestrzeni
— Jeśli masz jakieś nie spełnione marzenie, zrealizuj je teraz. Jeśli warunki na to pozwalają, jedź w podróż, o jakiej marzyłaś przez cxda tycie. Może jest jakieś ukryte pragnienie z dzieciństwa, które powinno być spełnione po to, byś z niego wyrosła i mogła o nim zapomnieć. Może się w ten sposób przekonasz, że nieraz takie dawne pragnienie z czasem wietrzeje. Niektóre marzenia sprawiają nam radość, wprawiają w dobry nastrój, ale są również takie, które są dla nas źródłem ustawicznego niezadowolenia — i te powinno się stopniowo eliminować.
— Odnów dawne przyjaźnie, podtrzymuj je, nawiąż nowe. Często podczas pierwszych lat pracy zapomina się o przyjaciołach. A jednak przyjaciele są potrzebni, po to, żeby dawać i otrzymywać. Kościół, do jakiego należysz i gdzie każdy może się nauczyć dawać i otrzymywać, okaże się tu bardzo przydatny.
— Naucz się być sama. Tylko ten, kto potrafi być sam, może być dobrym przyjacielem dla innych i może coś osiągnąć wspólnie z bliźnimi. Czasem niełatwo być samemu. Czytaj dużo, postaraj się mieć jakieś hobby, słuchaj muzyki, haftuj, szyj, maluj. Ten czas można również wykorzystać na czytanie Biblii: studiuj ją i rozmawiaj w samotności