11. stres towarzyszy każdemu z nas. W stanie niewielkiego stresu, dzięki adrenalinie i noradrenalinie, potrafimy lepiej dziaiać. Średni, kontrolowany stres może być źródłem korzystnego pobudzenia. Jeżeli jednak stres trwa zbyt długo, powoduje znaczne podwyższenie poziomu kortyzolu we krwi. Kortyzol pobudza produkcję glukozy w komórkach wątrobowych, mobilizuje rezerwy tłuszczu i koncentruje sity organizmu na przezwyciężaniu zagrożenia, obniża jednak aktywność ukiadu odpornościowego.
Wyjaśnij, używając jednego argumentu, dlaczego ludzi© żyjący w ciągłym stresie i pośpiechu są bardzo podatni na infekcje i inne choroby.
------
,-lł
I
7— ~
• grsŁca -
—~2 .......3
i. Czynniki stresogenne, jak na przykład niepokój przed zbliżającą się klasówką, działają poprzez mózg na podwzgórze. Z kolei podwzgórze wydziela hormon pobudzający przysadkę do wydzielania adrenokortykotropiny, a ta zmusza korę nadnerczy do wydzielania hormonu zwanego kortyzolem. Hormon ten umożliwia organizmowi mobilizację rezerw energetycznych i zaspokojenie zwiększonego zapotrzebowania komórek na energię. Impulsy nerwowe docierające z mózgu stymulują także bezpośrednio rdzeń nadnerczy do wydzielania adrenaliny. Hormon ten przygotowuje organizm do gwałtownego wysiłku, przyspiesza akcję serca oraz zwiększa ilość glukozy we krwi.
Na podstawie powyższej informacji narysuj schemat ilustrujący reakcję organizmu na czynniki stresogenne.
‘t
.K
• •• ■]-j! l unkc potrzebną do przeprc-
•i o. i -i '•.••yiodi. zoui.i Mariol, to'a.
rłoświadorenie, trzeba zasłonie lewe oko. Pra-?'»!■•'<;in ii.-jitzy obserwować krzyżyk narysowany na kart-i«- ouioyiosć karuki od głowy, w pewnym momen-
;T-!i:oie.
rpretuj wynik opisanego doświadczenia.
Schemat przedstawia <•
Sruczofy. ,yJ? r<£«2 odpowiednie
terGycó
x-
Y~ Z- _ Q-
Schemat przedstawia opony mozgo-
'•'•■^-rdzeniowe.
nazv;y opon mózgowordzei*?-ftf c-znaaonych na sdiemscie literami
YSŁS D,¥r”me;ao-
A — — |
— -- K' ' ■ - | |
6----------- |
. ■ - | |
opona |
JkK - .A |
P® |
rrfelka |
AK | |
- '■ .■ ■ ■ ■ | ||
K?n';n nerwów® ” | ||
Y | ||
::: |
—
m , Y' .
;
j50,-8
w roi? w przewodzeniu impulsów nerwowych odgrywa błona wr»iń».<
-. w nie, ztożone zjawiska elektrochemiczne.
thcwte orzewodzenie impulsów nerwowych we włóknie nerwowym
I i oreyo stężenie we krwi informuje o poziomie stresu.
•bieg zmian stężenia kortyzolu w ciągu doby we krwi u przeciętnego
nJ
rJ
Yo
pora dnia (h>
'‘ której godzinie człowiek ma najwyższy poziom kortyzolu. Podaj
iĄ/ytzytiy tego stano.
■ ■
StfKPE
‘
■■'i ■ ■« ‘ •
SURY
''} Y ' 9 v«*-« v ,v.;. ; '.i/KĆY
'
'•■'Mi '*;>').< fcamentor? do każdego rysunku. iiwzgiędniajoc zuuatiy <m<i
KR . ' -•
'Y:k
............
Y ' •
19. w tabeli porównano sposób działania ukiadu hormonalnego
C«chy charakterystyczne
'•'óti/ai wiinaińw
Układ hormonalny
i
suiKtancje chemiczne - hormony
Tempo przepływu
Hfeicty oddziałania
nerwowego.
Uidad nerwowy A
nerwy
c
krótkotrwałe
:!Y
Nikotyna te trujący alkaloid oddziałujący układ nerwowy. W małych dawkach budzająco. w dużych - toksycznie. Na podstawie wykresu określ, jak nikotyna długość i jakość życia.
osonsy które przesiały palić w wieiui 45 Ib:
osoby, klóre przesiały palić w Aieku 65 te;