476 [1024x768]

486

KINKTYKA CHEMICZNA

Wymieniacze jonowe

jnsir Pod nazwą wymieniacze jonowe lub w skrócie—jonity rozumie się zwykle polielcktrolity nierozpuszczalne. Wymianą jonową jest każda reakcja typu

AfAj + BfB₂ ^AfBj -f BfAj

przy czym równanie obejmuje zarówno przypadki, w których oba substraty znajdują się w tej samej fazie, jak i te, w których substraty występują w różnych fazach. Znaczenie praktyczne ma przede wszystkim wymiana heterogeniczna na granicy faz ciało stale—ciecz i ona będzie przedmiotem rozważań. Jeżeli wymieniane są kationy, wymieniacz jonowy nazywamy kationitem, jeżeli zaś aniony — amonitem. Przydatność wymieniacza w sensie praktycznym jest zależna od spełnienia trzech podstawowych warunków:

1)    określona masa wymieniacza musi mieć zdolność wiązania znacznej ilości jonów, tj. pojemność wymieniacza winna być dostatecznie duża;

2)    proces wymiany winien przebiegać dostatecznie szybko, ponieważ w procesie uczestniczy cała objętość fazy wymieniacza; oznacza to, że szybkość dyfuzji jonów musi być znaczna;

3)    wymieniacz powinien wykazywać znaczną odporność na działanie chemiczne i nie może się zupełnie rozpuszczać w roztworze, z którym wymieniane są jony.

Tabela 6.1 Wymieniacze jonowe

	Kationity	Aniontty
Nieorganiczne
Naturalne	np. perm u ty ty	np. dolomity
Syntetyczne	np. zeolity w postaci żeli	np. krzemiany lub wolframiany metali ciężkich
Organiczne
Naturalne	np. torfy, węgiel sulfonowany	np. wełna, asfalt traktowany ługiem
Syntetyczne	żywice kondensacyjne lub poli-	żywice kondensacyjne lub poli-
	mery usicciowanc z wbudowany-	mer>' usicciowanc z zasadowymi
	mi kwaśnymi grupami jonogenny-	grupami jonogennymi (grupy
	(—SOjH, —COOH, — POjH2 itp.)	aminowe różnej rzędów ości)