54 (103)

190 WPŁYW SPOŁECZNY

Skuteczność perswazji przekazywanej jednym kanałem - w wypadku oglądania książki jest to kanał wzrokowy - jest zwykle mniejsza niż wtedy, gdy w grę wchodzi połączenie kanału wzrokowo--słuchowego, co ma miejsce przy oglądaniu telewizji. W tym ostatnim wypadku skuteczność nasila się także dzięki grupowemu udzielaniu się emocji (por. rozdział o dynamice grupy).

5.3.3.2    Długość kanału

Jeśli przekaz wędruje krótkim kanałem, bezpośrednio od nadawcy do odbiorcy, skuteczność perswazji będzie większa niż w przypadku wykorzystania pośredników w dostarczaniu przekazu. Wydłużenie kanału sprzyja bowiem zniekształcaniu oryginalnej treści przez kolejne osoby (czy instytucje) w wyniku „przepracowania” go przez pryzmat poglądów kolejnych odbiorców, którzy przekazywali daną treść dalej. Wyjaśnia to fakt, że na dwu różnych kanałach telewizyjnych czy radiowych raport z - powiedzmy - proponowanej reformy zdrowia, którą minister przedstawił rano grupie zaproszonych dziennikarzy, może być nieco odmienny.

5.3.3.3    Cenzura jako instrument wprowadzania do kanału „szumów"

Cenzura filtruje przekaz poprzez zatrzymywanie (eliminowanie) jednych informacji, akcentowanie innych i ewentualne wprowadzanie nowych elementów. Takiej obróbki treści przekazu przeznaczonego dla masowego odbiorcy dokonuje się nie tylko w systemach politycznych zwanych reżimami. Zjawisko to ma miejsce także w systemach o ustabilizowanych demokracjach, choć stopień i charakter tych interwencji jest odmienny. Różne kraje, w tym Stany Zjednoczone, opowiadając się zdecydowanie za absolutnym utrzymaniem konstytucyjnie zapewnionej wolności słowa, stają w obliczu dylematu, gdy wolność jednych obywateli oznacza... ograniczenie jakiejkolwiek formy wolności innych obywateli, wyrażające się na przykład w ich poniżaniu.