61 (198)

Analiza wykorzystania majątku trwałego 63

' Pmt=" Pstp • ^ ST

(3.8)

gdzie: "Pmt - ogólny współczynnik produktywności majątku trwałego.

"Psp - wsp. produktywności środków trwałych (majątku trwałego rzeczowego),

"Pstp - wsp. produktywności środków trwałych bezpośrednio produkcyjnych,

STp - wartość środków trwałych bezpośrednio produkcyjnych,

ST - wartość środków trwałych,

MT - wartość majątku trwałego ogółem.

Przedstawiona zależność wskazuje na potrzebę oceny efektywności majątku trwałego za pomocą kilku wskaźników i jednocześnie uzasadnia konieczność łączenia jej z oceną struktury majątku trwałego.

Ważnym elementem badania efektywności majątku trwałego jest ocena jej za podstawie relacji: majątek - praca - produkcja - wynik finansowy. Pożądany est taki kierunek gospodarowania, w wyniku którego spełniony zostałby następujący układ nierówności:

^VL < ^VMT <^VP <^VZ ¹ (3.9)

gdzie poszczególne symbole obrazują wskaźniki dynamiki podstawowych wielkości ekonomicznych (zatrudnienia - L, majątku trwałego - MT, produkcji - P. zysku - Z).

Realizacja postępu technicznego, w wyniku którego następuje zastępowanie zracy żywej pracą uprzedmiotowioną, powinna dawać wyższą dynamikę mająt-• .i trwałego niż zatrudnienia. To z kolei przyczynia się do wzrostu wydajności zracy z tym, że wzrost ten powinien być również wyrazem postępu organizacyjnego, miarą którego będzie wzrost produktywności majątku. W rezultacie dy-imika produkcji będzie wyższa od dynamiki zatrudnienia i majątku trwałego.

• najwyższym tempie powinien wzrastać zysk jako rezultat nie tylko wzrostu zrzychodów ze sprzedaży produktów, ale też wzrostu racjonalności wykorzystała zasobów (obniżki kosztów).

Wymienione wielkości ekonomiczne można też badać jako relacje ekono-- czne (wskaźniki jakościowe), między którymi istnieją zależności typu przy-.zynowo-skutkowego. I tak:

W syntetycznych ocenach całokształtu działalności przedsiębiorstwa przedstawiony układ z erówności jest rozpatrywany w szerszym ujęciu (uwzględnia majątek ogółem) - por. rozdz. 8.