7 (1337)

12

Żydzi 1 Szkoci W Polsce w XVI-XVTI1 wieku

„świadczy alf przed urzędem niniejszym na Aleksandra Irmea-sa, że on wiedząc zapewne, 11 ja do tej membrany, do której (o pan Maciej Załęskl pozywał, nie należałem 1 jedli jakie prawo o dług miałem do niego, onegom alą nie upominał 1 o-wazem deklarowałem alą ln praeaentla lpalus, że o żadnej sprawie z nim przez pomlenlonego Maoieja Zaleskiego zaczętej wiedzieć nie chce, jednak on calurnnlosam przeciwko mnie proteatationem uczynił, udając slnlstre jakobym go ja miał imać, więzić, drogo pieniądze brać. Aż teraz z procesu tego na oko pokazuje alą, że nie ja, ale kto inszy pieniądze powziął,kto inszy kwit zeznawał 1 onago z powziętych talerćw 1000 uwolnił, że na ten czas, kiedy te potwarkną protesta-cyją zaniósł jeszcze był pieniędzy żadnych nie oddał,jako o tym kwit pośledni zaznany i reprotestatio pana Macieja świadczy, że nie ja z nim o tę summę czynił i pozywał, ale ten, który w ręku swych membran mlał"29.

Sprawę koriczy protestacja Załęskiego, w której atwlardznt

„Iż on dawszy ne ale membran na summę tysiąc talerćw 1 zapłatę temu, ktokolwiek membranę pokaża na jarmark lwowski na święto świętej Agnleezki obiecawszy, obllgacyl swojej nie dosyć uczynił 1 nie na czas naznaczony, ala po jarmarku w tydzleć, nie talarami celneml ln epecie, jako był powinien, lecz lewkoweml po A. 2/22 1 Złotowami po XI. 1/26 przeciwko konstytucyl koronnej z utratą wielką protestantls takową summę oddał, więc nie tylko drogo i nierychło uiścił, upor-nie się z nim prawował, po ratuszu powłÓwczył,obrony 1 eks-cepcyja, aresta zanoali i zwłóczył contra suam bonem Xidem et ln damnum maximum proteetantls zażywał, a co większa przód oddaniem pieniędzy protestacyja potwarkne bez watydu zanosił, s potym drugiego dnia po protestacyl pieniądza oddawał i kwit otrzymał, a otrzymawszy, gdy go sługa o potwórz, o szkody, o zakład 1 nakłady prawne pozywał, nieopowlednle ze Lwowa ujechał"?⁰^

V    1642 roku tenże Aleksander Ines żądał od kupce tarnowskiego Jerzego Inesa 1 kupce brodzklego Andrzeja Ineaa zwrotu długu 1900 złp . W 1644 roku Aleksander Inea był świadkiem za bójstwa Wilhelma Ineaa w Konstantynowi# przez Jakuba Bulle „u-

_    _    Z O

rodzenie szotcklego” . V tym samym roku wraszole wa Lwowie za pośrednictwem Jana Kilo zwrócił 140 złp braciom Janowi 1 Woj-Olechowi Duglessowlcom, mieszczanom tarnowskim .

V    1619 roku w Krakowie zakupił tower kramny wartości 50

XL    M

grzywien J«m Ron _# który w 1623 roku przebywał, w Poznaniu w 1626 roku w Rzeszowie* • Być moża jast to ta aama osoba, co Jan Reu (Rhau), który w 1627 roku wraz ze ewym bratem stryjecznym Janem wystąpił przed sądem radzieckim we Lwowie przeciwko Żydowi opatowskiemu Jakubowi, żądającemu zwrotu sumy 1700 złp^I Sprawa ta wymaga szerszego nieco omówienia. Otóż 1 kwietnia

Szkoci w miastach województwa sendomlaraklago jjjj

1626 roku Szkot tarnowakl Jan Ohana, który nla był w stanie zwrócić Janowi Rau długu 12 900 złp, zapisał nu wszyatkla swoja dobra 1 towary. Reu z kolal zobowiązał alg w zamian pokryć Inna długi Ohansa, mlgdzy Innymi zwrócić 1700 złp Żydowi opatowskiemu Jakubowi 1 1595 złp kupcowi gdańskiamu Wojciechowi Dombarowi, Okazało alg Jednak, te według szacunku Reua wartoćć przekazanych przez Ohana* towarów wynosił* zaledwie nieco po* nad 7100 złp. Stąd Reu wystąpił o unieważnianie zawartej z Ohflh-

Ig

sem umowy i nie wypłacił należnych aura Jego wierzycielobt ^J. Sprawa toczyła alg przed sądem Jarmarcznym 1 wdjtowaklm w Jaro aławlu. Ohana twierdził, ż* przekazana towary miały wartoćć 20 000 złp., co wystarczało no spłatą jago długdw w wysokości około 13 000 złp. Ostateczni* wyrokitm sądu wójtowskiego w Jarosławiu , zatwierdzonym przez właćclclalkg dóbr Armg z Sztewbe rku kalgżng Ostrogską 20 stycznia 1627 roku nakazano, „aby 0-hans dług aktorów zapłacleł 1 do onych 7100 fi, dołożył tak, żaby alg aumma Jego fł. 12 900 wypełnił*! tych zać kradytorów, których był na slabie Reu za nl# przejął (algdry któraal znajduje alg pozwany żyd), aby sam Jako pryncypał znoslał". Żyd o-patowakl Jakub winien alg wigc domagać zwrotu długu od Obanaa,

1Q

a nla od Raua . Można dodać, ż* Jaszcz* w 1690 roku Wojciech Dombar przez swego plenipotenta Piotra Doabara zażądał zwrotu sumy 1555 złp od Raua. W złożonej protaatacjl stwierdził on,że Reu sumy taj „Integra nla płaci, Jarmarków, na których by przy ćc lgniemy być mógł dla dostąpienia sprswladłlwoćcl uchodzi, nawet i tu w* Lwowie sam alg paraonalltar nie atawlwazy, towarów swych (aby nl* był o takowy dług z onych rakwlrowany) utaja* .

Ostatnim zarejestrowanym Szkotem plńczowoklm Jest Lorans

Oultna,który w 1651 roku „iurawlt a# nil ha bar a* 1 W związku z

41

tym nl* zapłaoił dzlaslgolny majątkowej •

Od 1598 roku do połowy XVII wieku kllkenaćoi* rodzin szkockich zarejestrowanych zostało w księgach miejskich Szydłowca Byli to na ogół bogaci mieszczanie, zajeujący alg głów-nli hindlin* Znaczny ipidik poxoitivUi dziadom Zofii fliiurt#** rowa, wdowa po zmarłym w 1626 roku Jakubie Todt.Świadczy o tym Jaj testament z 1642 roku oraz sporządzony po Jaj óalarcl akt podziału dóbr algdzy dziećmi i Janem, bakałarzem sztuk wyzwól o—