84 (149)

§ ROZWIĄZANIA ZADAŃ Poziom podstawowy

ROZWIĄZANIE ZADANIA 30. W błonie śluzowej żołądka występują liczne gruczoły:

-    wydzielające pepsynogen, nieaktywną formę pepsyny,

-    produkujące kwas solny, działający sterylizująco na treść pokarmową i uaktywniający pepsynogen.

Ściany żołądka zawierają również mięśnie gładkie, których skurcze powodują mieszanie treści pokarmowej oraz przesuwanie jej do dalszej części przewodu pokarmowego.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 31. Mikroelementy wymienione w zadaniu są odpowiedzialne za:

1.    Fluor - utwardza kości i szkliwo zębów, jest składnikiem budulcowym tych struktur

(E),

2.    Jod - niezbędny w regulacji procesów metabolicznych jako składnik hormonów wydzielanych przez tarczycę (C),

3.    Żelazo - niezbędne w transporcie tlenu jako składnik hemoglobiny (A),

4.    Kobalt - niezbędny w procesach krwiotwórczych zachodzących w szpiku kostnym jako składnik witaminy B,₂ (B).

ROZWIĄZANIE ZADANIA 32. Jod jest niezbędny do syntezy hormonów tarczycy (ty-roksyny i trójjodotyroniny). Zapewnia prawidłowe funkcjonowanie tego gruczołu dokrewne-go. Bogatym źródłem tego pierwiastka są: ryby morskie, owoce morza, glony, tran, a także sól jodowana.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 33. Wśród informacji zamieszczonych w zadaniu faktami są:

-    2 - Witaminy stanowią ważny składnik pożywienia i nie mogą być niczym zastąpione.

-    4 - Organizm nie jest zdolny do samodzielnej syntezy witamin.

Natomiast do opinii można zaliczyć stwierdzenia:

-    1 - Im więcej zjadamy syntetycznych witamin tym jesteśmy zdrowsi.

-    3 - Witaminy są lekiem na wszelkie schorzenia i możemy je spożywać bez ograniczeń.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 34. W skórze, pod wpływem promieniowania UV powstaje witamina D. Skutki jej niedoboru (awitaminozy) w organizmie to przede wszystkim: krzywica u dzieci i młodzieży, rozmiękczenie kości (osteomalacja) i osteoporoza u dorosłych, a także zwyrodnienia układu kostnego, stany zapalne skóry, zmniejszenie odporności, osłabienie i wypadanie zębów.

r ROZWIĄZANIE ZADANIA 35. Wymienione objawy sugerują, iż pacjent cierpi na niedobór witaminy A. Przykłady produktów bogatych w tę witaminę to:

/ ORYGINALNE ZADANIA MATURALNE

- roślinne - marchew, pomidory, morele, brzoskwinie, papryka, zielona pietruszka,

- zwierzęce - wątroba, tran, jaja, masło, sery, mleko.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 36. Wątroba to największy gruczoł w organizmie człowieka waży ok. 1,5 kilograma. Jest to narząd niezwykle aktywny w metabolizmie i pełniący liczne, bardzo ważne funkcje, m.in.:

- wydziela żółć, która ułatwia trawienie tłuszczów,

- magazynuje glikogen,

- prowadzi utlenianie kwasów tłuszczowych,

- likwiduje nadwyżkę aminokwasów,

- syntetyzuje białka osocza krwi m.in. fibrynogen niezbędny w procesie krzepnięcia krwi,

- odtruwa (detoksykuje) organizm,

- magazynuje wiele witamin np. A, D, B12,

- magazynuje żelazo,

- wytwarza ciepło.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 37. Największym gruczołem oraz jednym z największych narządów człowieka jest wątroba. Działa ona jak filtr - oczyszcza krew ze szkodliwych substancji, wyłapuje je i unieczynnia. Jest magazynem wielu substancji m.in. glikogenu, witamin: A, B|2, D i soli mineralnych. Pełni również funkcję wydzielniczą, ponieważ wydziela żółć -naturalny emulgator ułatwiający trawienie tłuszczów.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 38. Ślina, produkowana przez trzy pary ślinianek i wydzielana do jamy ustnej, ma istotne funkcje dla procesu trawienia gdyż:

- zmniejsza tarcie pokarmu o ściany przewodu pokarmowego, co ułatwia połykanie,

- nawilża pokarm, co ułatwia działanie enzymom trawiennym,

- trawi węglowodany dzięki zawartości enzymu - amylazy ślinowej,

- zapobiega infekcjom, dzięki zawartości lizozymu.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 39. Skutkiem anoreksji, obok spadku wagi, mogą być np.:

- anemia,

- awitaminozy,

- obniżenie poziomu cukru we krwi,

- zaburzenie pracy nerek (odwodnienie organizmu),

- zatrzymanie miesiączki spowodowane zbyt dużym ubytkiem masy ciała,