amat urz kr184

nika włączonego w przekątną całkowicie się wychyliła (wyjście liniowe otwarte). Teraz miernik przełącza się do obwodu wejściowego i po zwarciu liniowego wyjścia mostka doprowadza się wskazówkę miernika do pełnego wychylenia. Ponownie sprawdza się pełne wychylenie wskazówki w pozycji miernika „przekątna mostka”. Wychylenie wskazówki miernika powinno sięgać 100%, w przeciwnym razie należy odpowiednio dobrać oporniki R, i R₂, których oporności nic zostały wyrównane. Pomiary te wykonuje się na częstotliwości roboczej mierzonej anteny. Z kolei włącza się na wyjście liniowe mostka bezindukcyjny opornik o oporności odpowiadającej oporności falowej linii zasilającej. Miernik włączony w przekątną mostka powinien wykazać równowagę mostka, jeśli uprzednio potencjometr R₃ został ustawiony tak, aby jego oporność odpowiadała oporności falowej mierzonej polem linii zasilającej. W przeciwnym wypadku mostek sprowadza się do równowagi za pomocą potencjometru R₃. W celu ostatecznego skontrolowania równowagi mostka włącza się do układu mostka opornik próbny poprzez odcinek linii koncentrycznej, użytej potem do zasilania anteny. Wskazania miernika powinny pozostać równe zeru; niespełnienie tego warunku świadczy o tym, że oporność opornika nominalnego nie odpowiada dokładnie oporności falowej kabla. Niezbędna jest wówczas korekta oporności opornika nominalnego i potencjometru R₃. Jeśli mostek przy tych próbach zachowuje się prawidłowo, można na jego wyjście włączyć badaną linię obciążoną anteną. Wskazania miernika będą zgodne z wykresem na rys. 16-24 dla

Rys. 16-26. Mostek do pomiaru oporności wejściowej linii zasilających i anten

różnych wielkości współczynnika fali stojącej. Warunkiem prawidłowości pomiaru jest zastosowanie obwodu pomiarowego o dużej oporności (powyżej 10 kft). Bardzo dobrze pracuje w tym obwodzie woltomierz prądu stałego o oporności wewnętrznej 50 kfi, przewidziany do pracy na zakresie 5 V.

Bardzo praktycznym mostkiem do pomiarów wejściowej oporności linii zasilających i anten jest układ z rys. 16-26. Wyniki pomiarów są słuszne dla oporności wejściowych o charakterze wyłącznie czynnym, a więc w odniesieniu do anten dostrojonych do rezonansu oraz linii zasilających zamkniętych na końcu opornością równą oporności falowej. Jako wskaźnik użyty jest w mostku mikroamperomierz (100 pA). Skala pótencjometra R₃ jest wy cechowa na w jednostkach oporności za pomocą normalnego mostka prądu stałego. Przy pomiarach oporności wejściowych większych od około 500 fł włącza się w szereg z potencjometrem R₃ dodatkowy opornik bezindukcyjny. Z potencjometru R₃ powinna być zdjęta metalowa osłona. Przy wykonywaniu mostka należy stosować połączenia krótkie i o jednakowej długości, a to w celu zachowania jego syme-

tm indukcyjnej i pojemnościowej. Oporniki i R₂ umieszcza się poniżej głównego ekranu (rys. 16-27). Do zacisków wejściowych mostka przymocowuje się małą pętlę sprzęgającą, do której zbliża się obwód

generatora zasilającego mostek (najlepiej generatora typu GDO). Po dostrojeniu mostka do równowagi oporność wejściowa mierzonej linii czy anteny jest równa oporności wskazywanej na jskali potencjometra ft₃-Jeśli przy pomiarze anteny nie uzyska się równowagi, świadczy to o różnicy między częstotliwością generatora a częstotliwością rezonansową anteny. Równowagę mostka uzyskuje się wtedy, przez zmianę częstotliwości generatora zasilającego; przy tej okazji określa się częstotliwość rezonansową anteny.

Cały mostek umieszczony jest w obudowie ekranującej. Jako układ niesymetryczny (połączony jest bowiem jednostronnie z ekranem) nadaje się on najlepiej do pomiarów układów niesymetrycznych, np. linii koncentrycznych. Z dostateczną dokładnością można jednak mierzyć nim także układy symetryczne po prostu nie uziemiając go. Wystarczy umieścić mostek w izolacyjnej obudowie, a oś potencjometra R₃ przedłużyć prętem izolacyjnym (np. z winiduru).

lfi.8. Zastosowanie oscyloskopu katodowego do pomiarów' urządzeń nadawczych

Oscyloskop katodowy stosowany jest w praktyce amatorskiej przede wszystkim do kontrolnych pomiarów głębokości modulacji amplitudy, pomiarów częstotliwości, napięć zmiennych, przesunięcia fazowego, a także do obserwacji kształtu szybkozmiennych przebiegów elektrycznych.

Lampę oscyloskopową z elektrostatycznym odchylaniem strumienia i zwykle o niewielkiej średnicy (do 80 mm) zasila stałe napięcie około 1 kV z małego prostownika (często w układzie'podwajacza lub potrąjacza napięcia) o uziemionym biegunie dodatnim. Zasilacz zawiera regulator jasności i ostrości plamki promienia piszącego. Bardziej rozbudowane

365