bożena wojtasik doradca zawodu strona� 95

94

upowszechnianie treści, oraz ich dobór ze względu na możliwości percep-cyjne odbiorców -'¹. Za pomocą posiadanych środków działania doradca zawodu informator w skali makrospołecznej wpływa na zwiększoną ilość informacji w środowisku, na wzmacnianie, nagłośniania jednych informacji, a osłabianie, wyciszanie innych.

4. METODY DZIAŁANIA

Metodą działania doradcy w tym modelu jest gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie i przekazywanie informacji. Jeżeli weźmiemy pod uwagę wcześniej przedstawiony schemat przekazu informacji I.asswella, to metody przekazu zawrą się w doborze kanałów informacji.

Psycholodzy podają, w jaki sposób ludzie „kupują” informację. W sytuacji decyzyjnej muszą liczyć się z jej „kosztami”. Jak podaje J. Ko zielecki, niektórzy kupują informacji za dużo, inni z kolei za mało lub też odpowiednią ilość. Zależy to od struktury informacji i od różnic indywidualnych jednostki

Jak twierdzą psychologowie, stan poinformowania wpływa na aktywność człowieka. Motywacją do zdobywania informacji jest Juka informacyjna, która wytwarza się między informacjami pełnymi a dostępnymi. Wypełnianie luk i przerw w środku systemów informacyjnych nazywa się w psychologii interpolacją, natomiast odkrycie brakującego zakończenia układu —ekstrapolacją ³⁶. Tak więc, ze względu na charakter luki informacyjnej, osoba wybierająca zawód może podjąć z pomocą doradcy działania interpolacyjne lub ekstrapolacyjne.

Informacje zawodowe ze względu na rodzaj treści K. Lelińska dzieli na informacje ogólne, informacje o zawodach oraz informacje o sobie (rys. 25). Najważniejszym czynnikiem jest, zdaniem autorki, przekazywanie informacji o zawodach ³⁷. Wymienione przez K. Lelińską metody służące przekazywaniu informacji.to: opis słowny, pokaz, obserwacja oraz działalność praktyczna Na podkreślenie zasługuje to, że autorka uwzględnia nie tylko informacje o zawodach, ale również informacje o uczniu. Do metod poznawania ucznia w orientacji zawodowej zalicza: obserwację, wywiad,

³ⁱ A. K o c h l c w s k a. cp. cit.. i. 20-21.

³⁵    ). K o i i c 1 c c k i. op. cit., s. 49-50.

³⁶    Ibidem, s. 46-47.

³⁷    K. I. c I i ń s k a. op. cii., s. 35-41.

³¹⁴ Ibidem, s. 42.

inMAMAEK ZAWODOWA |

Rys. 25. Klasyfikacja informacji zawodowej (źródło: K. L c 1 i ń s k a. Przygotowanie uczniów..., s. 39)

rozmowę, badania testowe i badania lekarskie³⁹. Nie jest to częste stanowisko w polskiej literaturze, mówiąc bowiem o informacji zawodowej najczęściej ma się na względzie zawody i rynek pracy, a nie wybierającego zawód. Znaczenie informacji przekazywanych w skali makrospołecznej może byó bardzo duże. Jak twierdzi P. Davson, informacja jest „przewodnikiem społecznego działania” i może powiadamiać o:

—    zmianach w środowisku,

—    cechach sytuacji i konkretnych możliwościach działania,

—    nowych sposobach ustosunkowania się do otaczającego środowiska⁴⁰,

a tym samym wskazywać na rangę istniejących zawodów lub tworzenia nowych, kształtowania się nie tylko szkolnictwa zawodowego, ale i rynku pracy.

5. WYNIKI DZIAŁANIA

Wynikiem działania doradcy w tym modelu powinno być uzyskanie informacji przez odbiorców (radzących się). Zgodnie z wcześniej przedsta- ^{2 1}

1

1976. s. 1\.

2

³⁹ Ibidem. s. 44.

Podaję za: i. Woionc o w. Mechanizm przyswajania informacji, Przekazy s Opinie.