CCF20090303119

Poza wolnością i godnością

Burrhus Frederic Skinner 1971

W wiosennym semestrze 1926 roku czcigodny poeta Robert Frost prowadził na uniwersytecie stanu Michigan zajęcia z twórczego pisania. Jednym z jego studentów był dwudziestodwuletni wówczas Mr. Skinner (tak nazywa go w listach), którego młodzieńcze opowiadania Frost tak ocenił: „Muszę przyznać, że ma Pan iskrę talentu. Widać to niezbicie w Pańskich utworach. Są warte dwa razy więcej od wszystkiego, co czytałem w prozie w tym roku”. Pan Skinner dowiedział się nadto, że jego prozę cechowała „prawdziwa subtelność obserwacji”, „bardzo precyzyjnych”. Na zakończenie Frost pisał: „Wiara. Wiara. Musi Pan wzmocnić moją wiarę w życie albo ją nieprzyjemnie przekreślić”.

Burrhus Frederic Skinner - urodzony w Pensylwanii w 1904 roku - w przyszłości będzie próbował przekreślić wiarę w życie nie tylko posępnego Frosta, ale także wielu innych ludzi, i to rzeczywiście w sposób nader nieprzyjemny. Do tego stopnia głupio i odstręczająco, że w naszym stuleciu ustępuje pod tym względem jedynie bezpośrednim rzecznikom totalitaryzmu - w końcu wierzył bardziej w skuteczność nagród niż kar, choć nie wykluczał także tych ostatnich.