CCF20090318013

52

odgrywać albo opowiadać o niej dowcipy i z niej drwić. Jeszcze inni opowiadają, że już rysowali ją na przykład jako wampira z zakrwawionym nożem w dłoni albo umieszczali jej postać w pojemniku na śmieci, który się pali.

Na zewnątrz uczniowie okazują zaufanie do nauczyciela. Choć rysunki są brutalne, pokazują także trudne położenie, w jakim znaleźli się chłopcy z powodu zachowania Yanessy.

Przed chłopcami stoi zadanie rozwijania własnej tożsamości. Łączą się z tym obawy i niepewność. Jednym ze sposobów ich pokonania jest przeniesienie tych procesów' na zewnątrz albo obarczenie kogoś odpowiedzialnością za nie. W tym przypadku jest to Vanessa. Chłopcy nie widzą innego rozwiązania problemu: proponują, odejście Vanessy ze szkoły. Sugeruję chłopcom, że powinni zwrócić uwagę na siebie i swoje uczucia. iMam nadzieje, że w wyniku kolejnych rozmów zaczną głębiej rozumieć te procesy.

PERSPEKTYWY

W gronie .nauczycieli i w klasie rozmawialiśmy wiele na temat wwdarzeń. Zrekonstruowaliśmy sytuację, wzięliśmy pod uwagę stany emocjonalne i perspektywy na przyszłość. Teraz w pracy z uczniami koncentruję się na analizie ich własnych odczuć w stosunku do kolegów i koleżanek. Zamiast rozmawiać na temat konkretnych sytuacji, coraz bardziej podkreślam inne podejście. Mówię na przykład:

„Nie myślcie tylko o wydarzeniach, które przysparzają w'am trosk, ale przede wszystkim o swo

ich uczuciach. Czy czuję się silny, czy słaby? W jakich sytuacjach czuję się silny? A słaby? iCzy koledzy lub koleżanki mają coś wspólnego z tym moim uczuciem? Czy czuję się silny w kla-fC    sie? Czy muszę kogoś w klasie zdenerwować,

żeby poczuć się silnym? Czy w swoim wnętrzu czuję się słaby, czy silny? Czy niektórzy uczniowie czynią mnie słabym lub silnym wewnętrznie?

Hi    Co z moimi przyjaźniami? Czy moje przyjaźnie

czynią mnie silnym czy słabym? Czy pomagają mi, czy raczej doprowadzają mnie do irytacji?

Czasami kilku uczniów zwraca się przeciwko jednemu. Kilku na jednego! Jak to jest z wewnętrzną siłą tych, którzy w grupie zwracają się przeciwko jednemu? Czy czują się oni silni wewnętrznie, czy raczej słabe?

Takimi pytaniami żegnam się z dziećmi, które, zamyślone, wracają do domu.

kulka tygodni później odbywa się spotkanie w zespole ^rciełi. Wszyscy zauważyli, że od jakiegoś czasu coś zmieniło. Uczniowie wykazują większą kon-ję. Jeśli nie radzą sobie z zadaniami, proszą o po-kołegów albo nauczycieli. Tak jest też przy wyjaś-iniu konfliktów. Można zauważyć próby porozumienia chłopcami a dziewczętami. Wśród chłopców za-ypiązują się nowe przyjaźnie. Naszym zdaniem wszystko to jest wyrazem ogólnego pozytywnego nastawienia. Ogromne zmiany dają się zauważyć także w' Vanessie. Patrzy teraz bardziej realnie i nie popada przy tym w stare wzory zachowań. Stała się bardziej otwarta wobec kolegów i koleżanek, czasem beztrosko się śmieje i chłopcy zaczynają ją uważać za atrakcyjną. Pojedyncze ataki koleżanek na Vanessę można już raczej tłumaczyć tylko zazdrością.

53