CCF20081202015

c,—j----_J    barwienia albo

lektronowy), ponieważ są one bar-

jądro (nukleoid) w postaci cienkiej nici. Poza tym w cytopl

i iimi wucja rzęsek w^naga ^^J^non^e

1'r/etrwalniki

Nlnlitńre gatunki bakterii wykazują zdolność tworzenia przecinków czyli form zabezpieczających gatunek w niekorzystnych | «i inik uch przed wyginięciem. Przetrwalnik powstaje wewnątrz ko-kAikI, zwykle jeden. Przetrwalniki mogą być okrągłe lub owalne, im zonę w środku lub przy końcu komórki (rys. 29), co jest ■»    .niżowa bakterii. Zdolność tworzenia przetrwalników mają

występują ziarenka zwane rybosomami, odgrywające zasadniczl W**' l"^,w'^^szen v^{mi ros} w syntezie białka. W komórkach starszych wyróżnia się jeszc/4 ^1,11 *^l'^c-ziarnistości, które są materiałami zapasowymi. U wielu buk występują też błoniaste twory, zwane mezosomami powsli przez wpuklenie błony cytoplazmatycznej.

Liczne gatunki bakterii mają na powierzchni komórki ślu we otoczki, chroniące je przed wpływami otoczenia. Gn| otoczki jest cechą gatunkową bakterii. U niektórych bakterii! stępują wypustki cytoplazmatyczne: długie - rzęski - stanowi narządy ruchu oraz fimbrie - cieńsze i krótsze niż rzęski

A lit Hiitunkową bakterii, u.ioi»*--------

| " Iii sęczki. Są to głównie dwa rodzaje:

liacillus czyli tlenowce przetrwalnikujące, i lostridium czyli beztlenowce przetrwalnikujące.

3.4. Ruch bakterii

Niektóre gatunki bakterii mają zdolność ruchu, który odby za pomocą rzęsek. Rozmieszczenie rzęsek może być różne i cechą gatunkową bakterii. Rozróżnia się bakterie (rys. 28):

-    jednorzęse - o jednej rzęsce umieszczonej na biegunie kom

-    dwurzęse - mające po jednej rzęsce na obu biegunach,

-    czuborzęse - mające pęk rzęsek na jednym lub obu biegunfl

-    okołorzęse - mające rzęski na całej powierzchni komórki

Rys. 28. Typy urzęsienia bakterii: A - . norzęse (monolrichalne), B i C - czubom (lopholrichalne i amphitrichalne), D - ol łorzęse (peritrichalne)

II rodzaju Bacillus komórka w czasie przetrwalnikowania za-liOWuje swój kształt, a u rodzaju Clostridium komórka ulega roz-

I.. izcniu w miejscach powstawania przetrwalnika, w związku z czym •"wstaje charakterystyczny kształt komórki — wrzeciono z przetrwal-ilkirm w środku lub buława z przetrwalnikiem na biegunie komórki

I* v«. 29).

n Sposoby rozmieszcze-|i. i<i /ctrwalników w komórce .ii«ry)nej

46

47