CCF20091211014

I

I

52

'V

%

Zr

pełny - zniekształca go, urabia i porywa w całości. Tak dzieje się z językiem matematycznymi Sam w sobie_ jest \.£b język me do zniekształcenia: podjął on wszelkie moż-jAjiwe środki ostrożności .przeciw interpretacji :

z jej niezmiennego sensu czvstv element znaczący matematyczności. A więc mit kr¥dnie tutaj opór języka,

Mit i znak

drzewa jest niejasne, służy różnym przypadkowościom. Zapewne, język posiada cały aparat określający., („to” drzewo, drzewo, „które” itp.). Zawsze jednak [wokół

gdzie roi się od innych możliwych jj^nsów: sens prawie zawśźiTlhożna i n t eTpHTeTo w a ćĄ Wolno więc po-, wiedileć, że [język proponuje mitowi sens niezupełny.! I Kiedy mit nie umie opanować sensu, który jest zbyt_ żadne pasożytnicze znaczenie nie może się w nim rozwinąć, ^właśnie dlatego(mit porywa go w całości; bie-_ rze określona formułę"matematvczna~YE = mc²) i robi

jego czystość. Mit może sięgnąć po wszystko, wszystko wypaczyć, nawet gest, który mu sig^rzeci wstawi a ^vm większy początkowy opór języka przedmiotowego, tym. ^brśża~kóńcowa p'róstymciUrtKta~się^Jw pełni opiera, ten w pełni ulega: Einstein z jednej strony, „Paris-Match” z drugiej. Można nadać temu konfliktowi wyraz cza-sowyryszyk. matematyczny jest językiem zakończo-który swą doskonałość .czerpie z dobrowolnej śmiera; przeciwnie, jmit jest językiem, który nie chce umieraćpodstępnie, naniebnie przedłuża życie sensom, którymi się karmi; umieszcza je w sztucznym zawiesze-niulTtam się zadomowią, zmieniając sensy w gadające trupy,.—

Innym językiem, który, jak umie, przeciwstawia się mitowi, jest nasz\język poetycki. Poezia współczesna¹-

¹⁰ Przeciwnie, poezja klasyczna jest systemem silnie mitycznym, ponieważ nadaje sensowi dodatkowy element znaczący, którym jest regularność. Aleksandryn np. znaczy jako sens wypowiedzi i jako znaczące nowej całości, którą jest jego poetyckie znaczenie. Sukces poetycki polega na pozornym scalę-

Mit dzisiaj

53

jest regresywnym systemem semio 1 o-S15zirym: Podczas gdy mit celuje w~hadznaczenie_T pragme~ro2s2er2yć system pierwotny, poezia, odwrotnie. '~st'ara się odnaleźć jŁodąnączenie, jakby przędsemiolo-giczny stan języka. Słowem, stara się ponownie prze-łćsztalćlć znak w sens: jej ideałem!- asymptotycznym -więc osiągnięcie~riie sensu słów, ale sensu sa

mych rzeczy.^{1 2}2 "Dlatego mąci~język, zwiększa, jak może ahśtrakcy)ność' pojęcia i arbitralność Yńakmlrozluźnia-jąc jak najbardziej związek elementu znaczącego i znaczonego. 1 płynna” struktura pojęcia zostaje tutaj maksymalnie wykorzystana: ^przeciwieństwie do prozy, znak poetycki_usiłuje przywołać cały potencjał znaczonego,.....w nadziei, że osiągnie wreszcie jakby tran

scendentna jakość rzeczy, jej sens naturalny (a nie ludz-KrjTStąd esencjalne arnbicjeJJoezdr^przekonanie. że tylko ona uchwycić może rzecz sa"m a.\w tej właśnie mierze, w jakiej stać się pragnie antyjęzyklem. W gruncie rzeczy,~~ż~e'~wsżystkich użytkowników słowa poeci sa najmniej formalistami, gdyż jedynie onijwierzą, iż sens słów jest tylko formą, którą jako realiści me mógą się

zadowolić..    ..........

Dlatego też współczesna poezja określa się zawsze jako zabójstwo języka, jako przestrzenny, zmysłowy analogon milczenia.\Poezja zajmuje odwrotna niż mit| pozycję: mit jest, systemem semiologicznym, który ,prag~ nie_rozwinąć się w system faktów, poezja jest systemem semiologicznym. który chce ograniczyć się do systemu i esencji. V    ~~ ~

1

niu obu systemów. Widzimy, że nie idzie bynajmniej o zgodność treści i formy, ale o eleganckie wchłonięcie jednej formy przez drugą. Przez elegancję rozumiem maksymalną ekonomię środków. Od stu lat krytyka myli sens i treść. Język jest zawsze systemem form; sens to forma.

2

Odnajdujemy tutaj sens w rozumieniu Sartre’a, jako naturalną jakość rzeczy, umieszczoną poza systemem semiologicznym (Saint-Genet, s. 28}).