JOSE V A N DIJCK Z M E D I A T Y Z O W A N E WSPOMNIENIA W EPOCE CYFROWEJ 129
rytuału, Sontag przywdziała szaty etnografa i opisałajej znaczenie jako narzędzia zapisu rodzinnego życia: „Poprzez fotografie każda rodzina stwarza swoją kronikę pisaną portretami - przenośny zestaw obrazków, które zaświadczają o wspólnym życiu” (Sontag, 2009: 15).
Poprzez robienie zdjęć i ich kołekcjonowa- « *----
nie jednostki wyrażają swoje więzi i inicja-
ła, że aparaty pasują do życia rodzinnego: rodziny z dziećmi są dwukrotnie bardziej skłonne do nabycia aparatu, niż rodziny bezdzietne. Fotografia nie tylko odzwierciedlała, ale była częścią rodzinnego życia,
należności. Znaczna liczba badań socjolo-
gicznych i antropologicznych poświęcona
została analizie związków pomiędzy ro-
bicniem, porządkowaniem i prezentowa- budowania
niem zdjęć, a budowaniem rodzin, dzie
dzictwa i więzi28. rodzinnego.
W na mi nctotniołYA nAjmrlc/iactAlAAin _
Fotografii używa sięcoraz mniej w celu
zapamiętywania rodzinnego życia, a coraz bardziej w celu afirmacji indy-
należności. Znaczna liczba badań socjologicznych i antropologicznych poświęcona została analizie związków pomiędzy robieniem, porządkowaniem i prezentowaniem zdjęć, a budowaniem rodzin, dziedzictwa i więzi28.
widualności_i_wiasnych.więzi (Harrisson, 2002: 107). Ud Iatk)0. ubiegłego wieku, a w szczególności od początku nowego stulecia, aparaty fotograficzne w coraz większym stopniu służą jako narzędzia przekazywania codziennych doświadczeń odmiennych od rytuałów i ceremonii. Choć jest to po części ewolucja technologiczna napędzana siłami rynku, nie można lekceważyć jej kulturowego znaczenia. Obserwując dzisiejsze pokolenie użytkowników fotografii, badacze dostrzegają przepaść między osobami dorosłymi a nastolatkami i dwudziestolatkami, którzy dorastali otoczeni nowymi, wielofunkcyjnymi narzędziami komunikacji30. Starsza grupa na ogół traktuje fotografię
28 Niejeden teoretyk kultury odnosił się do obserwacji Sontag na temat fotografii i rodziny. Por. M. Hirsch (1997), P. Holland (1991) i D. Chambcrs (2001).
29 Barbara I larrison zauważa niedawną zmianę w społecznych użyciach fotografii: „Obrazy życia codziennego stały się mniej uwikłane w pamięć i wspomnienia, a bardziej w obecne praktyki [...] samoprczcntacja, nie samorcprezentacja, stała się priorytetem w budowaniu tożsamości” (Harrison, 2002:107). Potwierdzają to tablice do przypinania zdjęć, na których prywatne fotografie przemieszane są z publicznymi.
30 New York Times informuje, że sprzedaż aparatów cyfrowych w Ameryce wyprzedziła sprzedaż aparatów analogowych już w marcu 2003 r. Zob. Katie Hafner (2003).