CCF20131128033

V

Normy rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży

Charakterystyki statystyczne (przeciętne i miary zmienności), dotyczące np. wymiarów cech somatycznych, liczby wyrżniętych zębów stałych, wieku występowania kolejnych stadiów wtórnych cech płciowych, czy też wieku pojawiania się menarche - przy zachowaniu odpowiednich warunków reprezentatywności materiałów - odzwierciedlają stan rozwoju fizycznego badanej populacji. Tego rodzaju informacje są wykorzystywane do konstruowania tzw. norm rozwojowych.

Pojęcie normy w ujęciu biologicznym jest w znacznym stopniu skomplikowane. Mamy tu na uwadze pewien wzorzec optymalnych współzależności między organizmem a środowiskiem jego bytowania, w którym w procesie filogenezy został ustabilizowany właściwy mu zespół genów (Wolański 1975).

Zakres reakcji fenotypowych, umożliwiających rozwój, przetrwanie i przedłużenie gatunku, zależy od genotypu, natomiast środowisko decyduje, jaki zakres normy reakcji może

Ryc. 13. Zależności między genotypem a czynnikami środowiska zewnętrznego w trakcie rozwoju (Cieślik i wsp. 1994)