310
Rys. 15.56. Głowice gwinciarskie: a-z nożami promieniowymi, b - z nożami stycznymi, c - z nożami krążkowymi; 1 - warstwy materiału przewidziane do zeszlifowania podczas kolejnych ostrzy
różnić trzy typy głowic gwinciarskich samootwierających się: z nożami płaskimi promieniowymi (rys. 15.56a), z nożami stycznymi (rys. 15.56b) i z nożami krążkowymi (rys. 15.56c). Na rysunku zakreskowano warstwy materiału, po których zeszlifowaniu noże uznaje się za zużyte. Głowice gwinciarskie mogą być stałe lub obrotowe. Pierwsze są stosowane w tokarkach rewolwerowych i automatach tokarskich. Najbardziej rozpowszechnione wśród nich są głowice gwinciarskie promieniowe typu Pittlera i Herberta. Powszechnie u nas się stosuje głowice obrotowe z nożami stycznymi typu Landisa lub Wagnera, które są częścią składową automatów gwinciarskich. W Stanach Zjednoczonych i Wspólnocie Niepodległych Państw są powszechnie stosowane głowice z nożami krążkowymi, charakteryzujące się o wiele dłuższym okresem eksploatacji noży.
Do zalet głowic gwinciarskich należy zaliczyć:
a) od trzech do czterech razy krótszy czas maszynowy w porównaniu z obróbką za pomocą narzynek - wskutek stosowania większych prędkości skrawania (od 6 do 9 m/min) i wyeliminowaniu ruchów jałowych potrzebnych do „wykręcania” narzynki z obrabianego przedmiotu,
b) możliwość stosowania głowic zarówno na obrabiarkach specjalnych tzw. gwinciarskich, jak i na obrabiarkach ogólnego przeznaczenia,
c) dużą dokładność gwintu, odpowiadającą pierwszej i drugiej klasie, przy małej chropowatości jego powierzchni.
Nacinanie gwintów pojedynczym nożem jest pracochłonne ze względu na potrzebę stosowania kilku przejść, ale jest powszechnie stosowane wówczas, gdy są duże wymagania dotyczące dokładności gwintu. Za pomocą toczenia nożem pojedynczym uzyskujemy bowiem drugą klasę dokładności, a w specjalnych warunkach za pomocą dokładnej śruby pociągowej można osiągnąć dokładność pierwszej klasy. Stosujemy je również do nacinania gwintów: prostokątnych i trapezowych, o dużej średnicy oraz nienormalnych, wykonywanych sporadycznie. Do obróbki stosuje się noże imakowe i oprawkowe słupkowe lub krążkowe. Tylko w razie obrabiania bardzo sztywnego przedmiotu i możliwości zapewnienia dużego wybiegu narzędzia można użyć noży grzebieniowych. Małe zastosowanie ma natomiast toczenie obwiedniowe gwintów. Jak już wspomniano w punkcie 15.5.1, metoda ta wymaga specjalnego kosztownego narzędzia