CCF20130211008

tylko na dobrym opanowaniu techniki i taktyki piłki nożnej, lecz przede wszystkim na utrzymaniu wysokiego sportowego poziomu (formy sportowej), który głównie zależy od sprawnego działania organów wewnętrznych, w tym szczególnie centralnego i obwodowego układu nerwowego. Do zagadnień związanych z wszechstronnością treningu sportowego powrócimy przy omawianiu sprawności ogólnej i specjalnej w poszczególnych okresach treningowych.

Zasada powtarzania

Stosowanie zasady powtarzania winno opierać się na znajomości mechanizmu cyklu treningowego, na który składa się praca i odpoczynek. Aby organizm pracował sprawnie, bez szkodliwych dla zdrowia obciążeń, musi być zachowana proporcja czasu między pracą i odpoczynkiem. Czas odpoczynku zależy od intensywności pracy. Powtarzanie polega na rozpoczynaniu nowego ćwiczenia we właściwym czasie, w oparciu o wcześniej opanowane elementy, które wywołały w organizmie tzw. z,m i a n y śladowe. Wynika z tego, że trening winna cechować rytmiczność.

Bardzo ważnym elementem treningu jest wypoczynek. Jak wiadomo, nie zawsze trwa on tak długo, aby organizm zawodnika zdążył powrócić do stanu wyjściowego, czyli nie zawsze dochodzi do pełnej kompensacji. Bardzo często dochodzi natomiast do wzmożonej wydolności organizmu przy stosowaniu dużego obciążenia i intensywności ćwiczeń. Następuje wówczas zjawisko, które nazywamy superkompensacją (rys. 1).

£

Rys.l

Na rysunku widać, że po fazie natężenia następuje faza odpowiednio dozowanego odpoczynku, a dalej krzywa falista ilustruje stopniowe narastanie intensywności ćwiczenia i wzmożonej wydolności organizmu, odznaczające się charakterystycznym skokiem.

Zasada systematyczności

Systematyczność polega na racjonalnym doskonaleniu funkcji organizmu drogą częstego powtarzania obciążeń treningowych. Ciągłość taka jest niezmiernie ważna, prowadzi bowiem do wyraź-nych, korzystnych dla organizmu zawodnika zmian. Natomiast każda dłuższa przerwa w treningu powoduje naruszenie procesu adaptacyjnego, cofanie się powstałych uprzednio zmian. Po kilkutygodniowej przerwie obserwuje się np. zmniejszenie się pojemności wyrzutowej serca.

Prawidłowy trening opiera się na dawkowaniu określonych przerw pomiędzy poszczególnymi jednostkami treningowymi. Przerw nie należy stosować dowolnie, powinny one być tak dozowane, aby następne obciążenie treningowe przypadało na okres zwiększonej wydolności organizmu (superkompensacja). Na rys. 2

Rys. 2

widzimy jak systematycznie prowadzone zajęcia treningowe wpływają na formę zawodnika [54].

Inny wariant systematycznego treningu ilustruje rys. 3. Polega on na stosowaniu dalszego obciążenia treningowego na bazie czę-

Rya.3

ściowego odpoczynku. Na rysunku tym widzimy, że po obciążeniu następuje najpierw krótka faza z częściowym odpoczynkiem, następnie faza z całkowitym odpoczynkiem. Po drugiej fazie występuje wyraźnie podwyższenie poziomu wydolności organizmu. Jest to charakterystyczny typ obciążenia stosowany w treningu zaawansowanego zespołu w okresie przygotowawczym.

Zgodnie z zasadą systematyczności szkolenie powinno trwać cały rok. W okresach nietypowych dla danej dyscypliny sportu (np. zima dla piłkarzy, lato dla łyżwiarzy) nie należy rezygnować z treningu, ale podtrzymać sprawność fizyczną przez uprawianie in-nych form ruchu, np. tzw. sportowych dyscyplin uzupełniających.