DSC00212 (17)

Rys. 64. Ruch przyspieszony względem obracającego się koła; linia przerywana OA' — wynikowa droga w ruchu przyspieszonym AA! i jednostajnym O A na powierzchni koła; inne objaśnienia w tekście

Drogę w pierwotnym ruchu jednostajnym prostoliniowym określa wzór;

r — vt

Jeżeli koło obraca się z prędkością kątową co = -j-, to a = co-1. Kąt a, o jaki obraca się koło w czasie t, jest ilorazem łuku s i promienia r; stąd:

s = a-r = a-vt = cotvt = covf

Można więc zapisać, że odcinek łuku: s = covt^L =

1

T

flt²

Stąd:

a = 2 0)v

Jest to wzór na przyspieszenie w ruchu z prędkością liniową v względem obracającego się z prędkością kątową co układu odniesienia. Analogiczny ruch występuje względem powierzchni horyzontalnej, stycznej do bieguna Ziemi, obracającej się z prędkością to = 7,29 • 10"⁵ • s^_1.

Można wykazać, że obrót powierzchni horyzontalnej na dowolnej szerokości geograficznej <p ma prędkość: co_ę= co sinęi, a więc przyspieszenie:

a = 2(0 v sin<p

Przyspieszenie to nazywa się przyspieszeniem Coriolisa a_c (od pozornej siły Ibriolisa, która je wywołuje). Wielk/BŚc^nazywa się parametrem Coriolisa.

BIELSI!'*-

£Uia—Z_4-— 77