DSC00305 (12)

800

l

prawidłowa bł. śluzowa

Jerzy Stachuro • PATOLOGIA CHOROB PRZEWODU POKARMOWEGO

leki, H pylorl, składniki po-karmowo, auto przeciwciała

W8* • • •

zapalenie bł. śluzowej

zredukowany poziom kwasu askorbinowego (vit. C) w świetle żołqdka, NoCI ITWUl Br sf •	bakteryjna produkcja nitratów - NO, i NO, r. CEB| v v v v ' •	NaCI, ?H. pylori	nitrozaminy, NaCI ?H. pylori
		WJIPJ	MMI
zapalenie zanikowe bł. śluzowej	metaplazja jelitowa

^NaCI< ^?H- Pylon

Powstawanie i rozwój raka

Ryc. 18.11. Powstawanie i rozwój raka żołądka. Adaptowane wg C. M. Fenoglio-Preiser, Gastrointestinal Pałhology. |jp_% pincott-Raven, wyd. 2.

zarówno za wrzód żołądka i dwunastnicy, jak i raka żołądka. Wiemy jednak, że choroba wrzodowa dwunastnicy w pewnej mierze „chroni” przed rakiem żołądka. Czyżby więc ta sama bakteria zarówno powodowała raka żołądka jak i chroniła przed nim? Wydaje się, że tylko przypadki zapalenia błony śluzowej żołądka prowadzące do zmian zanikowych i metapla-stycznych obarczone są większym ryzykiem rozwoju raka żołądka. Wiemy zaś, że większość przypadków choroby wrzodowej dwunastnicy związana jest wprawdzie z infekcją Helicobac-ter pylori, ale towarzyszy temu niezanikowe zapalenie antralnej błony śluzowej żołądka. Nadmierne skupienie się na badaniu samej bakterii w pewnym stopniu pomija rolę gospodarza. Większość chorych na chorobę wrzodową dwunastnicy to tzw. nadmierni wydzielacze (kwasu solnego). Silnie kwaśne pH soku żołądkowego nieco ogranicza populację Helicobacłer pylori w żołądku. U niektórych osób (także po leczeniu) bakteria zasiedla w większym stopniu rejon trzonu żołądka. Przypisuje się temu znaczenie w rozwoju raka. Jednak nie można wykluczyć, że „przesuwanie się w górę” rejonu zasiedlonego przez bakterie jest zależne od osobniczej (czytaj genetycznej) skłonności gospodarza. Wracamy tu do słabo nadal poznanego genetycznego podłoża rozwoju raka żołądka.

Jak to wspomniano poprzednio, w rzadkich przypadkach rak (zwłaszcza nisko zróżnicowany) może się rozwinąć bez poprzedzającej dysplazji, jednak nigdy rak nie rozwija się w niezmienionej błonie śluzowej bez jakichkolwiek zmian patologicznych, zwłaszcza zapalnych i zanikowych, powiązanych często z metaplazją jelitową.

Metaplazja jelitowa, która tak często towarzyszy zanikowemu zapaleniu błony śluzowej żołądka, została opisana już w 1883 roku. Od lat 50 narastają doniesienia o związku meta-plazji jelitowej z rakiem żołądka, zwłaszcza typu jelitowego. Metaplazja jelitowa polega na zastąpieniu normalnej błony śluzowej trzonu lub części przedodźwiernikowej żołądka przez

Ryc. 18.12. Metaplazja jelitowa niedokonana błony śluzowej żołqdka