DSC00322 (16)

W POEZJA LITURGICZNA I PARAUTURGICZNA

1.1.2. WINCENTY Z KIELCZY [?]

SEKWENCJA O ŚW. STANISŁAWIE [Jesu Christe, rex supeme]

Pieśń, której autorstwo przypisywane jest dominikaninowi Wincentemu z Kielczy (zm. po 1260), została ułożona po kanonizacji biskupa Stanisława w 1253 r. Notuje się ok. 100 kodeksów z XIV—XVI w., głównie pochodzenia śląskiego i małopolskiego, zawierających ten utwór. Najstarsze z tych ksiąg powstały w i. poł. XIV w., na przykład Missale Nissense (Mszałnyski) z ok. 1340/1350 (Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, sygn. I F 385).

Tekst łaciński ogłosił H. Kowalewicz w tomie: Cantica medii aevi polono-latina...,s. 17.

Królu królów, Chryste Panie,

Z Ojcem wieczne Twe władanie! Cześć i chwałę dajem Ci!

Z łaski Twej Stanisław skromny ⁵ Zadał wrogom cios ogromny; Męczennika tryumf brzmi.

Człek ów wiekiem już dojrzały, Swej owczarni mur wspaniały, Aby jej od wrogów strzegł,

12. WINCENTY Z KIELCZY [?] — SEKWENCJA O ŚW. STANISŁAWIE piK I Królu królów— w oryginale rex supeme („królu najwyższy”).

owczarni mur— biskup nazywany bywa „pasterzem”, a zatem fewM stanowią „owczarnię”; tutaj biskup jest „murem owczarni”.

SEKWENCJE

¹⁰ Grozę śmierci lekceważy Stojąc na Kościoła straży,

On przez bramę tutaj wszedł.

Woła głośno nauczając,

Zaklinając i łajając ¹⁵ Cały chrześcijański lud,

Aby cnotą się okrywał,

Nieprawości się pozbywał,

Z oczu serca zmywał brud.

A Bolesław, król zbrodniczy,

²⁰ W wielkim szale strasznie krzyczy, Bo oskarżon jest o błąd.

Wielce w groźbach swych się sroży, Ni biskupia go nie trwoży Klątwa, ani Boży sąd.

²⁵ „Zmazą grzechów niegodziwy”-Taki wyrok sprawiedliwy Na tyrana biskup dał.

w. 11 W oryginale Kościół nazwany jest „Oblubienicą Chrystusa” {Sporna Christ i).

w. 19-21 Bolesław [...] oskarżon jest o błąd—|według tradycji biskup Stanisław miał napominać króla Bolesława Śmiałego (1058--1079), gdy ten okrutnie karał swoich poddanych.

w. 24 klątwa, ani Boży sąd — w oryginale: „nie trwożą go ani groźby, ani prośby” {nec terretur minis nec snpplicio).

w. 26 wyrok — według Kroniki mistrza Wincentego, zwanego Kad łubkiem, biskup Stanisław „zawiesił nad królem miecz klątwy”.