20
Ks. Bogusław Nadolskj TChr
Dystansował się od teologii zracjonalizowanej w przekonaniu, że winna ona być przede wszystkim adoracją misterium Boga, który objawia się w wierze, człowiekowi zbliżającemu się do Niego w szacunku i adoracji Chrystusa poznaje się nie tylko przez samo studium, lecz także praż ożywiające współżycie z Nim in mysterio. Koncepcja kultu jako urzeczywistnienia się w liturgii misterium Boga w Jezusie Chrystusie została wyraźnie przyjęta dopiero w Konstytucji o Liturgii (1963). Pius XII natomiast zdystansował się od tezy Casela, dotyczącej obecności misteriów życia Chrystusa w obrzędach całego roku.
5. Rozumienie liturgii w encyklice Mediator Dei et hominvu (1947) i w Konstytucji soborowej o Liturgii (1963)
A. Mediator Dei et hominum (1947)
Encyklika papieża Piusa XII wydana w dniu 20 listopada 1947 roku jest pierwszym oficjalnym dokumentem Kościoła poświęconym w całości sprawom liturgii. Zewnętrznym powodem zabrania głosu przez Namiestnika Chrystusa były pewne nieporozumienia w ramach Ruchu Liturgicznego. Papież podejmuje w pewnym wymiarze określenia liturgii z Ruchu Liturgicznego i deklaruje: „Liturgia obejmuje całkowity kult publiczny mistycznego Ciała Jezusa Chrystusa, a więc Jego Głowy i członków”14. Autorem kultu jest Jezus Chrystus. Kult realizowany przez Chrystusa jest najdoskonalszym kultem, który po Wniebowstąpieniu Chrystusa kontynuuje Kościół. Kult ten przewyższa kult oddawany Bogu w Starym Przymierzu. Chrystus oddaje kult Bogu Ojcu jako Kapłan Nowego Przymierza, jako Pośrednik między Bogiem i ludźmi. Kult sprawowany w Kościele jest realnym udziałem w kulcie Chrystusa, który jest oddawaniem czci Bogu i uświęcaniem ludzi. Encyklika podaje równocześnie przymioty kultu. Kult ten jest i powinien być: pełny, całkowity, tj. wewnętrzny i zewnętrzny, publiczny, hierarchiczny. Jest to teologiczne określenie liturgii.
Papież jako punkt wyjścia wziął pojęcie kultu rozumianego jako akt cnoty religijności. Takie rozumienie datuje się od Cicerona i zostało utrwalone przez św.