V. Liturgika jako główna dyscyplina teologiczna
dzieje sprawowanej służby Bożej, mamy do czynienia z liturgiką historyczną; analizy w aspekcie praktycznych wymogów - z liturgiką pastoralną, Określenia te nie są jednolite.
W ostatnich czasach wyróżnia się następujące dziedziny liturgiki:
A. Liturgika historyczna
Liturgia jest działaniem Kościoła symbolicznym i powtarzanym. Dokonuje się w określonym czasie i implikuje koncepcje czasu. Działanie to wyraża się w strukturach ekspresywnych, które starożytni nazywali „historią” - obserwacją. Ta gałąź liturgiki dotyczy historii służby Bożej, bada przejawy, formy liturgii w różnych tradycjach. Chodzi nie tylko o teksty, formularze liturgiczne, lecz także działania. Wyznawana wiara Kościoła bowiem, będąca przedmiotem liturgiki, uobecnia się w rytualnych działaniach, gestach, postawach, tekstach, w postaciach dźwięku, przestrzeni liturgicznej i w jej ukształtowaniu.
Bez refleksji nad historią liturgii nie ma autentycznego rozumieniu i przekazu treści związanych z liturgią konkretne bowiem spruwowanie liturgii dokonuje się w określonym kontekście społecznym i kulturowym. Liturgia żyje z tradycji. Historia uczy „dziejowego, historycznego rozumienia”2, szczególnie ważnego przy hermeneutyce liturgicznej.
Badania historyczne rozwijały się począwszy od XVI stulecia, stały się znaczące w drugiej połowie XIX w. w literaturze francuskiej i angielskiej, Te ostatnie posługują się terminem liturgiology. Program baduri historycznych w Niemczech wyszedł z opactwa Maria Laach. Znalazło to wyru/ w seriach monograficznych: „Liturgiegeschichtliche Quellen”, „Liturgicgc-schichtliche Forschungen” - dziś połączone w „Liturgiegeschichtliche Quełlen und Forschungen”, oraz w periodyku „Archiv fUr Uturgiege schichte”, który od 1921 ukazywał się pt. „Jahrbuch ftlr Liturgiewissrn sehaft”, po wojnie natomiast jako „Archiv fur Liturgiewissenschuft" (termin Liturgiewissenschaft pochodzi od Romano Guardinicgo).
Historyczne badania przyczyniają się walnie do zrozumieniu współczch nych form, pozwalają na krytyczną ocenę i wyjście ku przyszłości.
3 H. G. Gadamer, Wahrheit und Methode. GrundzUge einer philoiophtschen Herm* neutik. Tiłbingen 1960, wyd. 4, 1965. s. 250-259.