DSC04323 (2)

V

92

Bece homo

moralności, „duszy”, „ducha", „wolnej woli", „Boga”, jeśli nie (en. by fizjologicznie zrujnować ludzkość?... Gdy się pozbawia powagi samopodtrzymanie. wzmaganie sil ciała, to znaczy życia, gdy sic z anemii czyni ideał, z pogardy ciała zaś „zbawienie duszy”, to cóż to jest innego jeśli nie recepta na decadencr? Utrata ciężkości, opór wobec naturalnych instynktów, „bezosobowość" jednym słowem - oto co dotąd zwało się moralnością... Jutrzenką podjąłem walkę z moralnością odoso-boiczenia.

Wiedza radosna

(„la gaya scienza”)

Jutrzenka jest książką przytakującą, ale jasną i dobrotliwą. To samo dotyczy raz jeszcze i w wyższym stopniu gaya scienza: w każdym prawie jej zdaniu głębia sensu i swawola trzymają się czule za ręce. Wiersz, który wyraża wdzięczność za najcudowniejszy styczeń, jaki przeżyłem - cała książka jest jego darem - wystarczająco zdradza, z jakiej tu głębi „wiedza” stała się radosna:

Ty coś swym ognistym grotem Lód mej duszy stłukł do cna.

Że w nadziei morze potem Swej najwyższej kipiąc gna:

Wraz jaśniejsza, w lepszym zdrowiu.

Wolna przez miłosny mus.

Twoje cuda, styczniu, sławi.

Najpiękniejszy czasie muz!

Co oznacza tu „najwyższa nadzieja”, czyż może wątpić ktoś, kto widzi, jak na końcu księgi czwartej lśni diamentowe piękno pierwszych słów Zaratustry! Lub czyta na końcu księgi trzeciej granitowe zdania, za pomocą których los po wsze czasy pierwszy raz ujmuje siebie w formuły? Pieśni księcia Wolnoducha, w większości napisane na Sycylii, przypominają nader wyraźnie pro-