DSC04323 (3)

DSC04323 (3)



LXXXIV


CZ. H: ISTNA LIRYKA

miany może być w duchu łacińskiego: Finis cęronaLępus; ale nie tak jednakże: z odcieniem dumnej satysfakcji, a nawet wręcz przeciwnie — co sugerują wyrażenia takie jak: „zdrada”, „łza”, „cela”, „śmierć”; 'ty tym — dalej. Przyjmijmy tymczasem owo /wis w znaczeniu podstawowym, tj. jako gnak-grąnicy; jg-ąniczny opiec. Czy więc można uznać wiersz ten za pewnego rodzaju puentę cyklu? Ową „kropkę nad i”? Otóż nie. Ffo..wierszu..tym 'wcale się nie „zamyka poszyt”, mamy jeszcze do przeczytania tfzyobśżeme utwory i jeden mniejszy. Może więc poeta po prostu pomylił się wliczeniu i pierwotnie zamknął „poszyt” wierszem Fin is lub ewentualnie jeszcze tylko następnym — XCVIIL Krytyką. (Wyjętą 2 czasopismu), lub może usunął w którymś momencie prac nad cyklem te teksty, które w jakiś sposób riie harmonizowały z resztą wierszy, co Spowodowało automatyczne przesunięcie Finis w głąb cyklu i zmusiło autora do „nawleczenia” trzech (czy czterech) nowych „perełek” dopełniających centurie? Potwierdzenia dla tego. domniemania możną szukać w wierszu XCVIII. Krytyka, stanowiącym ironiczną antycypację sądów krytyki literackiej na temat VM:

VM ~ złożone ze stu rzeczy drobnych — Wyszło [...]

W tym tonie utrzymane jest również kompozycyjne postscriptum wiersza Krytyka: „księgarska reklama” mającej się właśnie ukazać kolejnej pozycji Biblioteki'Pisarzy Polskich1:

1| »    | Można ją nabyć oprawną lub zszytą —

Owdzie i owdzie — — jedną — za złotówkę.

Gdyby jednak powyższe rozumowanie odrzubić jako zbyt fantastyczne, przeciwstawiając mu np. fakt, iż równie rbzbudo-;


i

I


wana w VM została część „inwokacyjna ,• bo tworzą ją: przy- . pisane do tytułu motto z Odysei, związane ze wstępem -Do Czytelnika motto z Byrona, dedykacja VM, wiersz inicjalny Za wstęp. (Ogólniki) oraz introdukcyjny I. Vade-mecum, to i tak przyjąć wypadnie, że wiersz XCVII. Finis. iest jednym z nai-__-. ważniejsżvch-.wezłó:a-..tego. sznura _perełczv łez, przez który. oko czytelnika nie powinno się prześlizgiwać z obojętną lekkością! Tu — jak w kilku innych jeszcze miejscach cyklu —. pozostał nie zatarty .ślad‘po jakimś „tektonicznym pęknięciu”; jakaś „nie zgładzona kresa” — znak wagi aktu twórczego, silnie puentujący , całe dzieło: Wiersz XCVliI. Krytyka „klamruje się” — jak może powiedziałby Gomulicki2 — z intencją autora^ której się domyślamy; •Finis mówi o „śmierciach tworów”, jest jakby obejrzeniem,się na to wszystko,' co się przeszło, co się spotkało, o co się zawadziło-.. z czym ^ię szeptało „o śmier-ciach tworów”; jest obejrzeniem się autora na kończące-się ato:

acz ironicznie dopisany, to życie ,*pó życiu”; to „sprawozdanie” z oględzin „zielnika”; spreparowane przez kolegę po piórzej wytrawnego ńekrologistę,- krytyka literackiego. „Sprawozdaniu”

•z procesu uśmiercania VM przez krytykę‘literacką poświęcony jest właśnie ten wiersz „wyjęty z czasopismu”. -    ;

Wspomnijmy jeszcze o wierszach poprzedzających Finis. które łączy tematyka funebralna,1 wyodrębnicie je w^rupę gatunkowo zbliżona do epicedium czv ^itafium^^t^^iSfśyżbiorńY^Nie-są to. zresztą jedyne utwory, którym patronowała idea ■ epitafium czy. —"BaHfziej n owOc^sme*^vn|jgf" ńUrcie -mieścTlię wiersz LXXXVI. PamięćL Alberta - Szeligi hrabi Potockiego i superepitafium LXXXV. ,Dp_J^eszlej... (na grobowym głazie), który Test poetycka definicją chrześciiaSskiego epitafium (jak wjer-sz C. Na zjgofi^    ęhrreścijan-

skiego    . Śmierć -r- definicją, śmierć i),

V

1

Na czwartej stronie okładki książek w serii Biblioteki Pisarzy Polskich są informacje o tomach, które już się ukazały, waz z cenami.. Tak też było w przypadku Poezyj' Norwida, .t. XXI- w tej .serii.

2

Określenie z komentarzy w edycji Dz.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC04317 (3) LXXII CZ. n: ISTNA LIRYKA Co prawdą jest — jest nią w obrocie planet na niebiesiech, i
DSC04322 (2) LXXXłI CZ. U: ISTNA LIRYKA bohatera i „ty liryczne’* wiersza LXXXVl Pamięci Alberta Sze
DSCN8201 (2) L.XXII CZ. U ISTNA LIRYKA wniosek, że zależało mu na czytelnikach, których... wówczas n
82222 P1030262 Płatna praca może być głównym sposobem wychodzenia z ubóstwa, ale nie jest ona panace
P1030262 Płatna praca może być głównym sposobem wychodzenia z ubóstwa, ale nie jest ona panaceum na
Schabowy: + Może być zrobiony przez Babcie Krystynkę , ale i nie tylko + Idealny na spotkania rodzin
82222 P1030262 Płatna praca może być głównym sposobem wychodzenia z ubóstwa, ale nie jest ona panace
WYKŁAD 2 enzymy cz 1 (25) AKTYWNOŚĆ ENZYMÓW MÓZE BYĆ REGULOWANACzynniki wpływające na szybkość re
DSC04315 (2) Część druga:ISTNA LIRYKA Ani Polacy, ani język polski nie mają pojęcia o istnej liryce
77464 WYKŁAD 2 enzymy cz 1 (25) AKTYWNOŚĆ ENZYMÓW MÓZE BYĆ REGULOWANACzynniki wpływające na szybk
DSCN8205 (2) LXXX CZ. U: ISTNA LIRYKA ...sercem tym — szkołą tą — gardzę! (Epilog) Zaiste niewiele w
DSCN8207 (2) LXXXIV C3Ł U: ISTNA LIRYKA me    siad po jakimś „tektonicznym pęknięciu”
DSCN8210 (2) xc CZ n ISTNA LIRYKA handlować... Poeta żył przecież w wieku „kupieckim i przemysłowym”
page0118 108 wości, nie może być tu mowy, bodła materyali-stów nie istnieje nic nadzmysłowego , nic
page0213 209 Woli żadną miarą nie może być czynnością mózgu, z tej racyi, że nie ulega zewnętrznemu
16562 IMG486 (3) pojazdu nie uzeba doprowadzać energii, a prędkość może być dowolnie wysoka, przy cz

więcej podobnych podstron