M
WfwiTy z debiutów, tawiiftnifc z okrętu dojrzew erUe
to,oDdnk«e: „Monarchia bardzicjjest dziewicza niż n-pubłlk*, 1 gdyż więcej w niej tajemnicy niż w gadatliwych członkachfv|fl lamentu. Monarcha, wywyższony, bezgrzeszny, nieekazitahf^H niwzłpn»i«(lri«lny, jest dziewicą, a w mniejszych rozrmsrachfl
— także i generał jest dziewicą” (s. 90).
Paweł zajmuje postawę magiczno-religijną, stając się itdhfl wiającą karykaturą postaw niektórych konserwatystów chnsl ścijańskich, wraz z nieuchronnym kultem dziewictwa, niewk^fl ności i niewiedzy. Jego postawa jest jaskrawo widoczna w tdal rżeniu z seksualnym i wolnomyślicielskim zuchwalstwem Ałkjtfl oraz ulokowaniem zachowań narzeczonych w seksualnym kon» I tekście opowiadania (podkreślonym także obleśnym tonea 1 narratora, jakby błądzącego między dewocją a pornografią), j
Możemy więc zapytać: dlaczego w dwóch tak różnych opowfc*fl damach, mówiących o zupełnie innych sprawach, Gombrowicz 1 posłużył się tak samo niezadowolonymi, zszokowanymi, obcymi w społeczeństwu, podobnie definiującymi absurdalność jego inaty* ■ tucji i norm bohaterami? Zwróćmy uwagę, że w Pamiętniku fl i Dziewictwie identyczna diagnoza, to samo doświadczenie świa> 1 ta obu bohaterów jest inaczej motywowane: Stefan to mieszaniec, 1 syn bogatej Żydówki i polskiego szlachcica, i te okoliczności WJmH suwa narrator jako prawdopodobne przyczyny jego emocjonal* 1 nego i duchowego wyizolowania, osierocenia. Co do Pawła, który jest w podobnym stopniu obcy światu, nie mamy żadnych jedno- 1 znacznych danych, dlaczego taki jest i dlaczego aż tak się boi. 1 Ale wiele wskazuje na to, że jego obcość ma seksualne przyczyny i
- opowiadanie zaczyna się wtedy, gdy Paweł wraca do Alicji po I czterech latach od chwili ich zaręczyn. Pytanie o te cztery lata i ucieczki okaże się najprawdopodobniej najważniejsze. Kult dziś- i wictwa - jaki uprawia Paweł - jest trwałą przeszkodą do skon* 1 sumowania małżeństwa. Narzeczony w następujący sposób od- I powiada Alicji na jej pytanie „co znaczy miłość i co ja znaczę?"! i „Gdy pierwsi rodzice w raju skosztowali za podszeptem szatan* 1 słom drzewa wiadomości, jak wiesz, wszystko zmionifo się na 1 gorsze- - O, Boże! - błagali ludzie - użycz nam choć odrobiny !