DSC05828 (2)

272 Stanisława Mihilewicz

•    drżenie podczas gwałtownej zmiany pozycji dziecka,

•    podczas chwytu obserwuje się zaburzenia koordynacji ruchów w kończynach górnych,

•    uogólniona hipotonia,

•    opóźnienie rozwoju prawidłowej postawy i lokomocji.

W okresie niemowlęcym dzieci z ataktyczną postacią MPD są wiotkie. Zdolność do samodzielnego chodzenia rozwija się z opóźnieniem. Występuje zaburzenie równowagi często współistniejące z wodogłowiem. Hipotonia mięśniowa z wiekiem zmniejsza się, ale całkowicie nie ustępuje. Także rozwój mowy jest opóźniony.

Ad. IV. Postacie mieszane łączą w sobie objawy dwóch lub więcej postaci, np. postacie spastyczne — obustronnego porażenia kurczowego z objawami jedno- lub obustronnego porażenia połowiczego. Wśród postaci mieszanych jedną z ciężkich jest postać ze sztywnością (rigiditas) lub też inna postać mieszana, to jest niedowład kurczowy z niezbornością (diplegia atectica) (S. Mihilewicz 1999).

U dzieci z zespołem MPD występują następujące zaburzenia sprzężone jak: padaczka, zaburzenia wzroku, koncentracji uwagi i zachowania, słuchu i mowy, schematu ciała (Ł. Śpiewla, A. Herzyk 1994; V.F. Maas 1998; K.J. Zabłocki 1998; M. Selikowitz 1999; K. Klimasiński 2000; L. Eliot 2003). U dzieci z MPD rola rozwoju zaburzeń nerwicowych zdaje się być pierwszoplanowa (A. Kępiński 1973). Lęk, jak i egocentryzm stanowią istotne współwyznaczniki życia ludzkiego (H.J. Eysenck 1957).

Metoda

W badaniach zastosowano test osobowościowy R.B. Portera i R.B. Cattella opracowany przez J. Kostrzewskiego (1964) jako 14-czynnikowy kwestionariusz osobowości dla dzieci od 8 do 12 lat. Kwestionariusz składa się z dwóch części „A” i „B”. Każda z nich składa się z 70 pytań o charakterze zamkniętym. Każde pytanie połączone jest z dwiema lub trzema odpowiedziami, przy czym osoba badana musi wybrać tylko jedną. Odpowiednio opracowane wyniki (odpowiedzi) według stosownego klucza wykazują typ osobowości (introwertyk, ekstrawertyk) oraz stopień nasilenia niepokoju jaki reprezentuje dziecko, co łączy się ze skłonnością do występowania u niego zaburzeń lękowych w środowisku szkolnym. Korzystając z wyników standardowych, można wyliczyć współczynnik introwersji względnie ekstrawersji.

W celu poszukiwania korelacji między różnymi czynnikami zachowań lękowych u dzieci zdrowych i dotkniętych niepełnosprawnością skonstruowano kwe-