DSC07042

IS9 Sram'słtnv Kawula

-    szacunek i wzajemne uznanie,

-    dobre współżycie seksualne.

-    wzajemne zrozumienie i tolerancja,

-    zgodność poglądów religijnych,

-    wspólne zainteresowania i zamiłowania o charakterze pozareligijnym,

-    posiadanie dzieci.

-    to samo pochodzenie społeczne,

-    odpowiednie warunki mieszkaniowe,

-    odpowiednie warunki materialne.

2. Czynniki ważne dla rozpadu (separacji):

-    nadużywanie alkoholu,

-    brak miłości w małżeństwie, znudzenie wzajemnym pożyciem,

-    niezgodność charakteru.

-    agresja i używanie przemocy,

-    niezadowolenie z podziału obowiązków domowych i rodzinnych,

-    niewierność, zdrada.

-    niezadowalające współżycie seksualne,

-    niemożność lub niechęć posiadania dzieci,

-    niezgodność co do liczby dzieci,

-    nieporozumienia wynikające z trudnych warunków mieszkaniowych,

-    nieporozumienia wynikające z trudnej sytuacji mieszkaniowej (I. Kowalska, 1995, s. 133).

Różny może być ich rozkład i nasilenie w związku choćby z zatrudnieniem, okresem trwania małżeństwa czy też środowiskiem zamieszkania. Bliżej kwestie te w układzie wojewódzkim analizuję w rozdziale XIV.

Obserwacja i analiza odpowiednich liczb wskazuje, że tak dla kobiet, jak i dla mężczyzn do czynników uznawanych za ważne dla trwałości małżeństwa należy zaliczyć według kolejności:

1) wzajemną wierność: czynnik ten uznaje za ważny 95% ogółu kobiet oraz 91% ogółu mężczyzn; 2) szacunek i wzajemne uznanie: poziom odsetka w grupie kobiet wynosi 95%, w grupie mężczyzn — 90%; 3) wzajemne zrozumienie i tolerancję: odpowiednio 89% ogółu kobiet i 84% ogółu mężczyzn uznaje ten czynnik za ważny; 4) posiadanie dzieci: odpowiednio 83% i 76%; 5) współudział małżonka w wykonywaniu obowiązków domowych i rodzinnych: odpowiednio 74% i 58%; 6) odpowiednie warunki mieszkaniowe: 58% i 54%; 7) odpowiednie warunki materialne: 57% i 52%. Zdaniem Ireny Kowalskiej, w zestawieniu zabrakło w czołówce czynników, którym przypisuje się niższą rangę ważności. Czynnikami tymi są: zgodność poglądów religijnych, wspólne zainteresowania i zamiłowania o cha-

rakterze pozareligijnym oraz to samo pochodzenie społeczne. W grupie kobiet czynniki te są wymieniane z częstością równą, odpowiednio do kolejności wyliczania: 38%, 29%, i 17%; wśród mężczyzn poziomy analizowanych wskaźników wynoszą odpowiednio: 30%, 25% i 13%. Analizując czynniki, które w opinii ankietowanych osób są ważne dla trwałości małżeństwa, warto podkreślić fakt, że współudział męża w wykonywaniu obowiązków domowych jest dla kobiet znacząco ważniejszy w porównaniu z mężczyznami. O ile wśród panów czynnik ten uznaje za ważny przeciętnie 58 osób na 100, o tyle wśród pań czynnik ten jest ważny średnio dla 74 osób na 100. Różnice w proporcjach wynikają z faktu, że na kobietach głównie spoczywa obowiązek prowadzenia gospodarstwa domowego i troski o rodzinę i że oczekują one pomocy od najbliższych w wykonywaniu czynności domowych (I. Kowalska, dz. cyt., s. 133-134 i dalsze).

Podobną wymowę, jeśli chodzi o uwarunkowania trwałości małżeństwa, posiada struktura ankietowanych osób według ważności czynników, które przemawiają za rozwodem. Najważniejszą rangę posiada wśród nich agresja i używanie przemocy: opowiada się za nim 86% ogółu kobiet i 82% ogółu mężczyzn. Kolejne miejsce pod względem ważności zajmują: nadużywanie alkoholu ze wskaźnikiem 90% w stosunku do ogółu kobiet i 79% w stosunku do ogółu mężczyzn; niewierność z częstością równą odpowiednio 84%; brak miłości w małżeństwie i nudzenie wzajemnym pożyciem z odsetkami wynoszącymi 74% i 71% oraz niezgodność charakterów uznana za ważną przez 63% ogółu kobiet i 58% ogółu mężczyzn. Najmniej ważne, w oczekiwaniu tak kobiet, jak i mężczyzn, są: niezgodność co do liczby dzieci ze wskaźnikiem równym 10% w przypadku kobiet i 8% w przypadku mężczyzn oraz niezadowolenie z podziału obowiązków domowych i rodzinnych z odsetkami wynoszącymi odpowiednio 20% i 15%. Trudna sytuacja materialna i mieszkaniowa jest czynnikiem ważnym dla rozpadu małżeństwa w opinii średnio 28 kobiet oraz 26 mężczyzn na 100 osób w każdej z tych grup (I. Kowalska, 1995, s. 134). Bezsprzecznie wart podkreślenia jest fakt alkoholizmu jako czynnika ważnego dla rozpadu małżeństwa i rodziny. Znajduje on znaczące miejsce w hierarchii ważności faktycznych przyczyn rozwodów, rejestrowanych przez sądy w sprawach o rozwód. Nadużywanie alkoholu jest jedną z najistotniejszych przyczyn dysfunkcji czy nawet dezorganizacji rodziny. Atmosfera w rodzinach alkoholików wywiera negatywny wpływ na opiekę nad dziećmi i ich wychowanie, stwarzając poważne zagrożenie dla rozwoju ich uczuć moralnych. Przykre jest to, że alkoholizm dotyka szczególnie dotkliwie kobiety - żony pijących i że na nie głównie spada ciężar odpowiedzialności za rozwój dzieci. Zachodzi w tym względzie rodzaj współuza-leżnienia (tego typu co alkoholizm). Są to znane prawidłowości udokumentowane wynikami badań międzynarodowych (P. Mellody, 1993; M. Ochmański, 1995).