Zofia Jacukowfcz Skuteczny system wynagradzania w flrmlo
oceniany w powiązaniu z sytuacją społeczno-ekonomiczną każdego państwa.
2. Płaca otrzymywana przez najliczniejszą grupę pracowników (najczęściej występującą w badanej zbiorowości statystycznej) może być w danym kraju i okresie rozpatrywana jako reprezentacyjny poziom dochodów pracowników w tym kraju.
3. Jeżeli przyjęto tę płacę jako podstawę odniesienia, wszystkie wynagrodzenia. które różnią się od niego w sposób nadmierny nie powinny być rozważane jako godziwy poziom życia w danym społeczeństwie.
Stanowisko KNE zostało zaakceptowane przez Rządowy Komitet Kontrolny, który podkreślił trafność rozumienia pojęcia „wystarczającego poziomu życia” w całym kontekście ekonomiczno-społecznym danego kraju, świadomości społecznej jego ludności oraz tego, że kraje powinny mieć możność wyboru priorytetów. O ile zatem pojęcie to może być przedmiotem interpretacji subiektywnej, to nic może rodzić obowiązków o charakterze prawnym.
• po drugie
Komitet uznał za godne uwagi, że w ostatnim okresie w pracach naukowych poświęconych tej problematyce, wykorzystujących różne metody badawcze, uzyskiwano zbliżone rezultaty wyjaśniające, że próg określający godziwy poziom życia (próg biedy) powinien zaczynać się od około 66% dochodu narodowego do podziału na jednego mieszkańca (według badań OCDE) bądź około 68% przeciętnej płacy ogólnokrajowej (według badań Rady Europy).
Wskaźniki te uznano za odpowiadające ogólnej zasadzie określania płacy godziwej.
KNE stwierdza: „Jedna z tych metod, a mianowicie liczenie płacy godziwej w wy sokości 68% płacy przeciętnej, jest szczególnie interesująca ze względu na jej prostotę i użyteczność oraz małą liczbę niezbędnych informacji”. Do jej określenia wystarczy:
• przeciętna płaca ogólnokrajowa,
• płaca najniższa, rzeczywiście wypłacana w różnych sektorach gospodarki i gałęziach produkcji1.
W 1986 r. Komitet Rządowy uznał za uzasadnione przyjęcie 2/3 lub 68% przeciętnego wynagrodzenia krajowego za właściwe kryterium oceny wystarczającego poziomu życia, przy uwzględnieniu jednak sytuacji rodzinnej, innych dochodów
rodzin, rozmaitych świadczeń i pomocy, systemu podatkowego itp. (Raport Komitetu Rządowego z 1986 r.).
Analiza postanowień Karty oraz jej praktycznego stosowania w Krajach Wspólnoty Europejskiej wskazuje, że określenie płaca godziwa dotyczy płacy minimalnej lub najniższych rzeczywiście wypłacanych wynagrodzeń. Ponadto określenie to dotyczy wynagrodzeń robotników i do tej grupy zatrudnionych odnoszą się procentowe relacje: 66% dochodu narodowego i 68% płacy przeciętnej.
Pojęcie płacy godziwej stosowane jest przede wszystkim w odniesieniu do najniższych wynagrodzeń, dlatego więc problematyka płacy minimalnej omówiona zostanie w kontekście jej poziomu i mierników.
Płaca minimalna (najniższa) stanowi kwotę wynagrodzenia, poniżej której nie można opłacić pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy: zwyczajowo płaca minimalna wyznacza poziom najniższej stawki w tabeli płac.
Ta kategoria ekonomiczna utrzymuje się w systemach plac różnych krajów od blisko stu lat i jest usankcjonowana wydaną w 1928 r. Konwencją nr 26 Międzynarodowej Organizacji Pracy o mechanizmie ustalania płac minimalnych w przemyśle i handlu. Równocześnie podjęto próbę określenia, w jakiej wysokości powinna być ustalana płaca minimalna. Zróżnicowana sytuacja gospodarcza poszczególnych krajów, inny poziom stopy życiowej i różnice polityki płac doprowadziły do wniosku, że nie można w tej mierze przyjąć kwoty ujednoliconej w skali międzynarodowej. Wydano więc zalecenie nr 30 MOP, uzupełniające Konwencję nr 26, mówiące, że przy ustalaniu płac minimalnych należy brać pod uwagę stawki płac stosowane dla podobnej pracy w tych branżach, w których robotnicy są dobrze zorganizowani i zawarli skuteczne umowy zbiorowe. W przypadku braku takiego punktu odniesienia, przy określaniu wysokości płacy minimalnej należy ustalać ją relatywnie do ogólnego poziomu płac przeważającego w danym kraju.
Celem wprowadzenia i stosowania płacy minimalnej jest przede wszystkim:
• wyeliminowanie szczególnie dotkliwego wykorzystywania pracowników. Brano tu pod uwagę, że wykorzystywanie to zwraca się do najsłabszych grup społecznych, nie tylko do pracowników o najniższych kwalifikacjach, ale często do osób, które na skutek niezaradności życiowej podejmują się wykonywania uciążliwej pracy za zaniżonym wynagrodzeniem:
Źródło cyt (Wnioski V. t 25-26).