DSCF6776

swego :	,-s-tru wszystkie historii	• nierządnic (!) z.api-
sane w	tarńifi Testamencie, w	i i tera L arze antycznej
i nów.	nej. W tym sensie poru	grafią jesi dla niego
Ars a	:ri<t Owidiusza i Satirc	n Pctro/iiuszd, a na-
wet Be	}:i Boccaccia (?}. i\	n! gomery Hyde roz -
różnią i	>grafię złą i dóbr;;	i nawet dopuszcza
określenie	takie jak „masterpic	o ,.ę.f erglish porno-
graph v	r.iiwa o Fanny Hill Jo!	rna Ckłanda)^20.
Sluszru	jsze wydaje mi się sta	ńowisko Stefana Mo-
rawskiego.	. który pisze:
	:ng {The Banned Books of	England) odrzuca — po
dobił!(	* jak ja — pogląd, ii litera	mrą w sensie autentycz
nym i	noże być pornograficzna. 1	no tego samego poglądu
przyzi	łaje się D. Loth <The F.i	■otic Literaturę, London

Morawski czyni tu jednak pewne ważne zastrzeżenie:

Wszakże konkretne utwory kulturowe są mniej lub ; artystyczne, mniej lub więcej pornograficzne. Ta ^ i.•>Ua stopniowalności powoduje, iż pornografii! nie za w /a jest wykluczona z dzieł artystycznych.²²

Momu ,vprowadza pojęcie|i./vv. porcji obscenicznych, =•;; ‘•rasiających niekiedy w .sekwencje obsceniczne. kt • achowują względną nie 'ależność^JPorcje takie, n-f >.resorbowane przez wartości ściśle estetyczne, s^*r ■ .ą ciało obce i ■wyłamują się ze struktury globalń-;

mieć wątpliwości, czy istotnie wszelkie tego irastyczności można ze struktury wyodrębnić i usunąć, a co więcej — czy trzebn tak czynu:. Porcje •Juje Morawski u Owidiusza, Aretina, u Hen-(gdzie właściwie przytłaczają dzieło), nawet ^u ^^abe’ - go i Diderota, nie mówiąc o Casanovie i abokovie. Nie ma ich natomiast jakoby

u .Ghoderlos de Laclos, gdzie motywem nadrzędnym jest „gra mtelektualno-erotyczna”.

Sądzę, że w sposób podobny, choć za ipomocą innej formuły interpretacyjnej, dałoby się wybronić Owidiusza, Rabelais’go, Diderota.„Henry Miller bronił się sam przed podobnymi zarzutami, mówiąc,^że seksualizm w jego 'książkach jest .pretekstowy (czy wehikularny) w stosunku do wartości innych i wyższych. Oscar Wilde we Wstępie, do Portretu Doriana Graya pisał, że nie ma książek moralnych i niemoralnych, są tylko książki dobre lub złe.

6

Byłoby złudzeniem sądzić, że uporządkowanie terminów doprowadzi do rozstrzygnięcia problemu, ale będzie lekkomyślnością nie spróbować wprowadzenia jakiego takiego lądu. Przypuszczam, że część przynajmniej nieporozumień ma charakter terminologiczny. Pierwsze z nich to pomieszanie pornografii z obsce-num.

Etymologię „pornografii” znamy. Etymologia óbsco-enum (także obscaenum, óbscenum) jest niejasna. Ha-velock Ellis²³ . sierdzi, że słowo pochodzi z łacińskiego scaena i znaczy mniej więcej tyle, co ‘poza sceną* (o// the sceuc')T ;r-v» ‘ęc coś .niecenzuralnego. Etymologia ta jest z pewnością fałszywa, zważywszy, że (ob)sce-num znaczy _po łacinie ‘brud*. Od etymologii ważniejsze jednak są • zwyczajowe konteksty użycia. Należy je wziąć pod uwagę przy ustalaniu definicji, ponieważ złbyt arbitralne po pozycje, nie liczące się z nawykami językowymi, moia nikłe szanse powodzenia i zastosowania.

Zajrzyjmy wi>.: do słowników i encyklopedii:

Słownik warszawski w ogóle nie zna hasła obsce-

299