INSTRUMENTY SFERY REGULACJI ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO....
Kończąc prezentowany wątek, który dotyczył teorii logistyki pragnę przypomnieć, że Rada Główna Szkolnictwa Wyższego uchwałą nr 35/2006 z 2206/2006 zatwierdziła standardy kształcenia dla wielu kierunków w tym po raz pierwszy na kierunku Logistyka. Jest to poważne zwycięstwo logistyki. Biorąc powyższe pod uwagę ze zrozumiałym optymizmem proponuję następującą definicję logistyki: Logistyka to interdyscyplinarna dziedzina nauki, która tworzy rozwiązania systemowe oraz wykorzystuje dorobek innych nauk celem zapewnienia optymalizacji procesów gospodarczych we wszystkich fazach realizacyjnych życia dóbr (na całej długości łańcucha logistycznego), począwszy od wydobycia surowców, poprzez wszystkie fazy programowania, projektowania, wytwarzania, eksploatacji i konsumpcji w skali mikro i makro.
Uwzględniając wejście Polski do NATO i UE oraz wyzwań nauki XXI wieku powinniśmy intensyfikować tempo prac nad teorią logistyki:
a) narodowej, a zwłaszcza miast-gmin. regionów nie spowolniając dotychczasowego tempa w odniesieniu do przedsiębiorstw (zakładów) i jednostek budżetowych,
b) wielonarodowej (regionalnej, eurologistyki, logistyki międzynarodowej i globalnej).
1.2. Powszechne stosowanie systemu i rygorów podejścia systemowego
Przechodzę do omówienia problemu systemu i rygorów podejścia systemowego.
Stosowanie systemu i reguł podejścia systemowego w logistyce, a zwłaszcza w łańcuchu logistycznym ma kapitalne znaczenie. Chodzi o wyodrębnienie całości z otoczenia, które nazywamy systemami. Każdy system (całość) może być dzielony na podsystemy z tym, że nie ma podziału uniwersalnego.
Aby rozwiązanie uznać za systemowe muszą być spełnione określone warunki, które w literaturze przedmiotu określone zostały jako rygory gry systemowej.
Istnieje kilka poglądów w tej sprawie. Jeden z nich uznaje, że do rygorów tych należy zaliczyć:
a) holizm,
b) kompleksowość,
c) esencjonalizm,
d) strukturalizm,
e) kontekstowość,
f) teledomizm.
Dla przykładu holizm oznacza rozpatrywanie zjawisk, obiektów, procesów, zdarzeń jako całości. Teledomizm oznacza rozpatrywanie zjawisk jako zorientowanych celowo, co znajduje wyraz w sposobie uwzględniania zachowania i dynamiki oraz związanego z tym sterowania. Wszystkie rygory patrz W. Gasparski1.
W założeniach, ze względu na ograniczoną objętość artykułu mogłem podjąć tylko dwa problemy, co oczywiście w żadnym przypadku nie wyczerpuje tematu.
2. Propozycja koncepcji nowoczesnego łańcucha logistycznego
System łańcucha logistycznego i jego podsystemy
Trzynaście lat temu, bo w 1994 roku, na U Międzynarodowym Sympozjum Logistics ’94, które odbyło się w Poznaniu skonstatowano, co następuje: „Logistyka nie jest wszystkim, ale wszystko bez logistyki jest niczym”. Myślę, że konstatacja powyższa może mieć pewne odniesienie do łańcucha logistycznego. Możemy także skonstatować, że „Łańcuch logistyczny nie jest wszystkim, ale logistyka bez łańcucha logistycznego byłaby niczym”. Z podanych cytatów każdy z nas wyciągnie odpowiednie wnioski. Mnie posłużą one do podjęcia problemów łańcucha logistycznego. O istocie powyższej konstatacji można będzie więcej powiedzieć dopiero po prezentacji zasadniczych problemów współczesnego łańcucha logistycznego. Zacznę od przypomnienia, że aktualnie, w teorii i praktyce logistyki, funkcjonuje wiele pojęć z zakresu łańcuchów w logistyce. Np. „kanał logistyczny”, „łańcuchy i sieci dostaw”, „łańcucha zaopatrzenia”, „łańcuch dystrybucji”, „łańcuch dostaw”, który jest najczęściej używanym pojęciem i inne oraz łańcuch logistyczny, który zdobywa sobie, w coraz szerszym zakresie prawo obywatelstwa. Powstaje pytanie: Co należy rozumieć przez łańcuch logistyczny? Łańcuchy w logistyce są definiowane w kontekście definicji logistyki. Np. Logistyka jest procesem zarządzania całym łańcuchem dostaw (D. Bak). W tym przykładzie pojęcie logistyki zostało zrównane z pojęciem łańcucha dostaw. Drugi przykład. „Łańcuch logistyczny, zwany także kanałem logistycznym, w ujęciu przedmiotowym składa się z surowców, materiałów pomocniczych i elementów kooperacyjnych zakupywanych zgodnie z zapotrzebowaniem i kierowanych do procesu produkcyjnego wyrobów gotowych przekazywanych do sprzedaży tj. sieci handlowej” (M. Sołtysik). W definicji tej położony został nacisk na przepływ dóbr począwszy od wydobycia surowców do konsumenta włącznie. Trzeci przykład „Łańcuch logistyczny - zorientowane na rynek sposoby myślenia i działania, które są przetwarzane w efektywną orga-
Por. W. Gasparski, Ujęcie systemów jako styl. Projektowanie i systemy, T. V. Warszawa, Ossolineum 1985, s. 143.