INSTRUMENTY SFERY REGULACJI ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO ...
autor dzieła powstałego w V wieku p.n.e. po tytułem „Sztuka Wojny* . Formułuje on w nim wiele refleksji i wskazówek dotyczących prowadzenia wojen, które z powodzeniem można przenieść na grunt przygotowania do nich w warunkach względnego pokoju. Dzielący nas okres około 2500 lat od wydarzeń któiych dotyczyły, to okres któiy był widownią powstawania i upadku imperiów; osiągania przez narody szczytów swego rozwoju a także ich upadku. Każde z nich, chociaż w innym zakresie wiązało się z wsparciem logistycznym instytucji państwa i społeczeństwa, w tym wsparciem sił zbrojnych do realizacji ich funkcji w różnych sytuacjach funkcjonowania mocarstw (państw).
Sun Tzu, jak na to wskazuje większość informacji żył w północno-wschodnich Chinach1 2 mniej więcej w tym samym czasie co słynny chiński filozof Konfucjusz, bo VI i V wieku p.n.e. Jego myśli zrazu miały przede wszystkim charakter przekazu ustnego, a w fragmentarycznej części tylko przemyśleń w formie pisemnej. Dopiero w 100 lat po jego śmierci wielki chiński wódz Cao Cao je starannie zredagował i skomentował. Przez wieki wielu zwycięskich wodzów przyznawało, że sukcesy zawdzięczają zasadom Sun Tzu. Mądrość zawarta w nich jest przydatna nie tylko w odniesieniu do szeroko rozumianej wojskowości, ale także w wielu innych dziedzinach życia społeczno-politycznego, a zwłaszcza zaś gospodarczego. Pojawiło się w ślad za tym wiele prac naukowych i publicystycznych interpretujących poglądy Sun Tzu na gruncie wielu ważkich problemów gospodarczych3.
Dzieło Sun Tzu „Sztuka wojny” składa się z trzynastu rozdziałów4, każdy z nich opisuje inną dziedzinę: pierwszy — wstępną ocenę; drugi - prowadzenie
wojny; trzeci - planowanie ofensywy; czwarty - rozmieszczenie wojsk; piąty -strategiczna siła wojskowa; szósty - próżnia i materia; siódmy - walka wojskowa; ósmy - dziewięć zmiennych; dziewiąty - manewrowanie armią; dziesiąty -ukształtowanie terenu; jedenasty - dziewięć terenów; dwunasty - ataki ogniowe; trzynasty - zatrudnianie szpiegów5. W niektórych wydaniach dodany jest czternasty rozdział - zatytułowany „Dziewięć ukształtować i dwa pytania”, będący fragmentem innego dzieła6.
2. Sun Tzu o logistyce
Punktem wyjścia do refleksji o logistyce wydaje się być pierwsza teza Sun Tzu zawarta w części zatytułowanej „Wstępna ocena”7 („Wyliczenia wstępne”; „Rozpoznanie”)8. Na marginesie rozważań o istocie, roli i znaczenia wojny w funkcjonowaniu państwa formułuje kilka maksym: „1. Wojna to sprawa o żywotnym znaczeniu dla państwa, obszar tycia lub śmierci, droga do przetrwania lub zagłady. [...] 2. Dlatego wynik wojny określa pięć podstawowych czynników [...]. 3. Pierwszym z tych czynników jest droga. Drugim niebo. Trzecim ziemia. Czwartym dowództwo. Piątym zasady. [...] 8. W zasadach mieszczą się porządek wojskowy i utrzymanie dyscypliny, ustalanie dowództwa, drogi zaopatrzenia w rzeczy potrzebne wojsku. [...]. 15. Dowódca, który przestrzega moich wyliczeń, na pewno zwycięży. Niechaj dowodzi Dowódca, który ich nie przestrzega, na pewno przegra.,,9.
Z przemyśleń tych dowiadujemy się o konieczności starannego przygotowania, uważnego rozpatrywania różnych wersji rozwoju wypadków i podejmowania tylko takich kroków, które mają realną szansę powodzenia. Określenie takich kroków wymaga wnikliwych analiz.
Istotnymi dla rozważań w kwestii logistyki są także rozważania podjęte w drugiej części „Sztuki wojny” zatytułowanej „Prowadzenie wojny”. „Celowym wydaje się zwłaszcza przywołanie i interpretacja tezy Jeżeli sprzęt przywieźliście z własnego kraju i zagarniacie zapasy przeciwnika, żywności dla armii nie zabraknie. Armia zubaża kraj, gdy transportuje prowiant daleko. Od przewożenia prowiantu na duże odległości biednieje lud.....gdy maleje siła ludu i kurczy
45
Spotkać można się także z tłumaczeniem tego tytułu jako „Sztuka wojenna”. Zob. Sun Zi, Sztuka wojenna. Chiński traktat o skutecznej taktyce i strategii w walce zbrojnej oraz w tyciu i w interesach.. Wydawnictwo vis-a-vis Etiuda, Kraków 2003; „Sztuka wojny” mimo swojej uniwersalności, będąc współcześnie bardzo docenienia, została stosunkowo późno odkryta przed współczesnych. Część „Sztuki wojny” została przetłumaczona w 1905 r. w Tokio Przez Capt E.F. Cathrop, jednakże na świecie uznaje się, że pierwsze tłumaczenie w całości zrobił Lional Giles w 1910 roku.
Był to okres (722-481 r. p.tLe.) powstawania siedmiu wielkich państw, charakteryzujący się wielkimi osobowościami, licznymi intrygami, morderstwami, ciągle rozprzestrzeniająca się wojna, powstawaniem i upadkiem wielu państw, czy tez dramatami rodów arystokratycznych, w nazewnictwie dynastycznym okres ten nazywany jest Okresem Wiosen i Jesieni.
W pierwszym rzędzie wskazać trzeba takie prace ja: Dean Lundell, Sztuka wojny dla graczy giełdowych i inwestorów, IFC PRESS, Kraków 1999; dalej: Seweryn Spałek, Sztuka wojny w zarządzaniu projektami. Wydawnictwo Helion, Gliwice 2005; Sun Tzu, Gary Gagliardi. Sztuka wojny. Sztuka planowania kariery, Wydawnictwo Helion 2005; Sun Tzu, Gary Gagliardi. Sztuka wojny. Sztuka marketingu. Wydawnictwo Helion 2005; Sun Tzu, Gary Gagliardi. Sztuka wojny. Sztuka sprzedaży. Wydawnictwo Helion 2005.
W większości tłumaczeń tego dzieła mamy do czynienia w odniesieniu do niektórych rozdziałów z różnym ich nazewnictwem i treścią maksym często się nie pokrywających.
Por.. Sun Zi, Sztuka wojenna ...op. cit.
Por. Por. Sun Tzu, Sun Pin, Sztuka wojny, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004, s. 5,139-148.
Nazewnictwo rozdziałów za: Sun Tzu, Sun Pin, Sztuka...op. cit
Nazewnictwo rozdziałów za: Sun Tzu, sztuka wojny, Wydawnictwo Przedświt Warszawa 1994 i Sun Zi, Sztuka wojenna, Chiński traktat o skutecznej taktyce i strategii w walce zbrojnej oraz w tyciu i w interesach.. Wydawnictwo vis-a-vis Etiuda, Kraków 2003.
Por.. Sun Zi, Sztuka wojenna ...op. cit., s. 17-20.