INSTRUMENTY SFERY REGULACJI ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO...
się majątek, domy w kraju pustoszeją”1''. Dowodzi ona o potrzebie odpowiedniego przygotowania się do działań wojennych, w tym także obronnych. Wysiłek tych przygotowań spoczywa na całym narodzie i on to w każdym układzie sytuacyjnym (wygranej czy tez przegranej) będzie ponosił jego koszty. Podkreślić tutaj trzeba z jednej strony potrzebę przygotowania konkretnej materii do realizacji konkretnego przedsięwzięcia poza granicami danego kraju i korzystania z zasobów i materiałów zewnętrznych, lub tez w przypadku jego realizacji na terenie własnego kraju w przypadku niepowodzenia działanie na rzecz jego ograniczenia, by zminimalizować wykorzystania ich przez stronę przeciwną. Przygotowania do działań wojennych i same działania wspierać trzeba zasobami z różnych źródeł, poczynając od grabieży, zakupów u sprzymierzeńców; po wykorzystywanie zasobów i materiałów zdobytych na wrogu.
W pewnym zakresie nawiązuje do niej teza „...kto zna wroga i zna siebie, temu nic nie grozi...Kto nie zna wroga, a zna siebie czasami odnosi zwycięstwo, a czasami ponosi klęskę. Kto nie zna ani wroga, ani siebie, nieuchronnie ponosi klęskę w każdej walce”14 zamieszczona w trzeciej części, zatytułowanej „Planowanie ofensywy” („Strategia zaczepna”; „Strategia ataku”). Jakkolwiek odnosi się ona do działań operacji wojskowej jest ona także trafną w odniesieniu do przedsięwzięć logistycznych. Wskazuje ona, że sukces w oparciu o wiedzę (informację), a przez to jednocześnie przy najniż-szych kosztach w ludziach i materiałach. Jest ona jednocześnie pewnym ostrzeżeniem. że wiedza o zagrożeniach zewnętrznych nie powinna przysłonić oceny własnych możliwości, bowiem nieznajomość swoich słabych i mocnych stron prowadzi nieuchronnie do zastosowania nieodpowiednich strategii działań. Stanowi ona jednocześnie sugestie, by czyniąc przygotowania w pierwszej kolejności osłabiać plany potencjalnych przeciwników i neutralizować jego sprzymierzeńców'. W przywołanej myśli wskazana została także waga wiedzy i informacji o potencjalnym przeciwniku. Podkreślona została konieczność z jednej strony pozyskiwania informacji o stronie przeciwnej i zagrożeniach które może ona generować; z drugiej strony zaś konieczność dokonywania i weryfikowania wiedzy o swoich możliwościach.
W sukurs temu podejściu idą rozważania zawarte w czwartej części „Sztuki wojny” zatytułowanej „Rozmieszczenie wojsk” („Potencjał armii”; „Uformowanie”). Wiele do myślenia daje teza; „Niezwyciężoność leży w naszej gestii, a podatność na przegraną w gestii przeciwnika”15. Sugeruje ona, że gdy zwycięstwa nie da się przewidzieć konieczne jest stworzenie silnej pozy- 1 2 3 cji obronnej. Oznacza ona także potrzebę dostosowania wielkości sił do wykonywanego zadania w określonych warunkach, co wiąże się nie tylko z ich prawidłowym wyliczeniem, ale również z uruchomieniem właściwych środków zarządzania i kontroli. Oznacza to także, ze do bitwy wojsko rusza, wtedy gdy ma zapewnione warunki do zwycięstwa, a to jest przecież jednym z zadań logistyki. Płynie z tego również lekcja, że trzeba poderwać siły w odpowiednim momencie -nie tylko wyczekanym, ale także w rozmyślny sposób wcześniej sprowokowanym.
W rozdziale tym Sun Tzu wprowadza ponadto koncepcję dostosowywania wielkości sił do wykonywanego zadania i dostępnego terenu — co jest także istotne z punktu zadań wykonywanych przez służby logistyczne. Jego zdaniem prawidłowe oszacowanie potrzeb pozwala wyliczyć, ilu ludzi będzie potrzebnych do odniesienia zwycięstwa. Jednak jeszcze ważniejsze jest wprowadzenie takich środków zarządzania i kontroli, aby w pełni wykorzystać potencjał armii i ukształtowanie terenu, czyli po prostu przewyższyć wroga „strategiczną siłą”4 5. Niejednokrotnie bowiem historia już dowiodła, że przygotowanie podstaw do działań zdecydowało o osiągnięciu sukcesu w okresie późniejszym.. Dowodzi to jednocześnie tego, bez względu jakich działań dotyczy, że trzeba je podjąć w odpowiednim momencie - nie tylko wyczekanym, ale także niekiedy wcześniej, w momencie sprowokowanym.
Interesującą z punktu widzenia logistyki jest teza zamieszczona w części piątej dzieła zatytułowanej „Strategiczna siła wojskowa” („Siła rażenia”; „Siła”). Jej formuła „Symulowany chaos bierze się z opanowania, złudzenie strachu — z odwagi, pozorna słabość — z siły” wskazuje na możliwości — czy nawet wręcz na konieczność wykorzystania w realizacji przedsięwzięć logistycznych — zarówno klasycznych jak i nieklasycznych sposobów postępowania. Ich jednoczesne, ale w różnych proporcjach, stosowanie jest podstawą realizacji każdej strategii. Nie bez znaczenia jest ich zorganizowanie oraz kontrola. Dla osiągnięcia sukcesu zamierzonych działań konieczne są zarówno instrumenty (środki, metody, sposoby) klasyczne, jak i nieklasyczne, które to względem siebie są uzupełniającymi. W swej istocie możliwość zastosowania obu rodzajów instrumentów pozwala na poszukanie alternatywnych metod i sposobów obrócenia sytuacji na własną korzyść. Umiejętność ich znajdowania jest także wskazaniem drogi wyjścia z każdej sytuacji.
„Próżnia i materia” („Siła i słabość”; „Pustka i pełnia”) to kolejna część „Sztuki wojny”. Pożyteczną wydaje się zawarta w nim myśl: „tak więc oceń rzetelnie przeciwnika, aby oszukać zyski i straty. Skłoń wrogów do działania, aby poznać prawidłowości ich ruchów. Określ dyspozycyjność ich sił...sprawdź gdzie mają nadmiar, a gdzie niedobory”1 . Wskazuje ona, że
47
u Sun Tzu. Sun Pin, Sztuka...op. co, s. 66-67.
M Ibidem s. 72.
Ibidem, s. 76.
Por. Sun Tzu, Sun Pin, Sztuka... op. ciL, s. 77.
Ibidem, s. 81.
" Ibidem, s. 88.