DSCN1958

72

Psychopedagoęika pracy

z podziału pracy w zawodzie. W zasadzie polega ona na pogłębianiu odpowiednich wiadomości i umiejętności, zależnie od stopnia złożoności procesów produkcyjnych i specyficznych wymagań dotyczących pracownika wykonującego dany zawód¹.

Badanie pracy wymaga sformułowania przede wszystkim celu badania, gdyż od niego zależy rodzaj i stopień szczegółowości. Inną analizę i pomiar stosujemy do wartościowania pracy, inną wówczas, gdy opracowujemy ergonomiczną diagnozę i projektujemy stanowisko pracy.

Różne typy pracy wymagają różnych sposobów jej badania. Zupełnie inaczej badamy pracę, jaką jest np. prowadzenie samochodu łub wykonywanie operacji przez chirurga, a zupełnie inaczej pracę aktora na scenie, nauczyciela lub dyrektora przedsiębiorstwa.

Badania pracy przeprowadza się różnymi technikami. Ich wybór zależy także od celu analizy oraz rodzaju pracy. Na użytek praktyki na ogół łączy się różne metody pomiaru, tak aby uzyskać możliwie rzetelny opis wszystkich elementów i specyfiki pracy.

2. Rodzaje analizy i pomiaru pracy

Ze względu na sposób sporządzania analizy i zasady dokonywania pomiaru czynności wyróżniamy trzy główne rodzaje analizy działania o zmiennej strukturze i o różnych kryteriach podziału. Są to²:

-    analiza formalna,

-    analiza funkcjonalna,

-    analiza modalna.

Analiza formalna

Polega na określeniu, pomiarze i opisie struktury formalnej czynnoiH a więc zależności przestrzenno-czasowych oraz logicznych miedzi poszczególnymi elementami pracy. Jest to jedna z najstarszych i najszerzej stosowanych metod badania pracy, zapoczątkowana przez F. Taylora w badaniach nad wydajnością pracy. Taylor starał się podzielić czynności

zawodo i sposó prowad; dowyzr kachprc tam, gd wodniei znana je time stu ruchów Pień najlepszl normy < dokony* poszczeg stosując j Anaii

[w:] Ergonomia. Zagadnienia

stopniowi Taki stan wiele róż szczegółu czynności Nastęj rozwinęło każda pra (mikronie! tych ruchć Gilbreth w jego nazw oznaczony Jedną z iw ruch) feezruc

acj

1

   Ibidem.

2

   T. Tomaszewski, Człowiek w systemie pracy, przystosowania pracy do człowieka. Warszawa 1968.