DSCN2378

29

Model Milicji Obytoatckkiej realizowany w latach 1944-1990

galizowania milicji na gruncie prawa stanowionego, co miało miejsce we wrześniu 1944 r. W martwej z prawnego punktu widzenia, lecz faktycznie istniejącej Komendzie Głównej MO, przygotowano wówczas projekt zatytułowany „Służba Bezpieczeństwa w Rzeczypospolitej Polskiej"* którego rangi prawnej nie określono. Odwołując się do zawartych tam propozycji - również

0    charakterze ustrojowym, można jednak stwierdzić, że postrzegano go co najmniej w charakterze dekretu. Jego rozwiązaniami usiłowano bowiem ustanowić bardzo szczególną pozycję Milicji Obywatelskiej, jako formacji autonomicznej wobec innych organów administracyjnych państwa oraz posiadającej kompetencje do szerokiego ingerowania w ich działalność. Wprost wyrażał to art. 1 projektu, stanowiący, że: „Komendant Główny jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo, spokój i porządek publiczny Rzeczypospolitej Polskiej.. Komendant Główny ma prawo ingerowania w sprawach bezpieczeństwa, spokoju

1    porządku publicznego w działalność wszelkich władz państwowych, osób prawnych prawa publicznego i prywatnych osób fizycznych"*.

Pismo przewodnie kierujące przedmiotowy projekt do sekretarza KC PPR, precyzyjnie umiejscawia tę inicjatywę w czasie, bowiem nosi datę 11 września 1944 r. Powstał, więc on bezspornie po zakwestionowaniu pierwszego dekretu o powstaniu MO - poprzez nieogłoszenie go w Dzienniku Ustaw. W tej sytuacji dowodzący już milicją Franciszek Jóżwiak¹⁰ uznał zapewne, że przy wsparciu sekretarza KC PPR, do którego adresowano projekt - najpewniej W. Gomułki, uczyni z. milicji organ o wspomnianych wyżej cechach ustrojowych¹¹. Przepisy projektu w tej kwestii były na tyle czytelne, a zarazem sprzeczne z ewoluującymi poglądami na kształt aparatu państwowego, że stały się głównym przedmiotem krytyki, wyrażonej w uwagach oceniających ów dokument. Ich bezimienny autor, zauważył m.in., że: „Ogólną tendencją projektu jest uniezależnienie Milicji Obywatelskiej od innych organów władzy państwowej. Projekt nie ustala zależności i podporządkowania Milicji Obywatelskiej wojewodom, starostom, wojewódzkim wydziałom bezpieczeństwa i ich powiatowym odpowiednikom, a także Wojewódzkim i Powiatowym Radom Narodowym". Niewiele dalej ponownie zaś podkreślał sprzeczność tego rozwiązania z Manifestem PKWN, który - jak przypominano, zawierał dyspozycję, iż: Rady Narodowe tworzą niezwłocznie Podlegająca im Milicje'Obywatelska, której gadaniem będzie utrzymanie porządku i bezpieczeństwa |podkreślenie w oryginale - PMpi

_* Archiwum Akt Nowych (AAN).    Polaka Partia Robot nu /a (PPR), *ygn

295/VII-171, „Służba Boxpłecxcrtatw* W Rrecrpoapolttci PoUkiei", k 1H U ♦ Ibidem

" Plamo nominacyjne nW malało odnalwjon*. laką dały podawał natomiast sam ł^! jAZwiak " hw?rze| o kontrowersjach *wi*,/*nych a ustrojową poawją milicji, powodowanych "]\ⁿ odnymym*    biografami driaUcry homunMycntyth i.ok w. V M.Mcr.

Mtllcfn ObywawM" 1*44-1*87.... poJmrdnul ftyirałiMcw o iirn/n-A/tHW

» parna awaria w tow.rayaMcyrh pn>JoWoivł .Gwa,«ch do projoktu Słu.hy

ttSZSEZ w aTC'^{1 Pol}“^k,«ł; 9# tam adnolncll oU Au.omHW.., „k |

•i# sporządzenia, w. AAN, PPR, sygn. 295/VIM71. « tl-2i.