DSCN2394 (2)

Model Milicji Obywatelskiej realizowany w latach 1944-1990 45

dom dziecka MO i przedszkole KG MO - 28, aparat Ochotniczej Rezerwy Mili-cji Obywatelskiej - 408⁸⁰, dodatkowy aparat gospodarczy - 86.

Wewnętrzna struktura organizacyjna milicji uformowana w latach 1945-1947, przetrwała w podstawowych rozwiązaniach do początku lat pięćdziesiątych. Podjęta wówczas przez partię komunistyczną przebudowa stosunków gospodarczych i własnościowych odpowiadających pryncypiom nowego ustroju, wymuszała również przekształcenia w MO. Zasadnicze zostały przeprowadzone w oparciu o rozkaz organizacyjny MBP z 21 kwietnia 1952 r. Poleca! on Komendantowi Głównemu MO dokonanie 1 maja 1952 r. zmian, w wyniku których z jednolitego dotąd pionu służby kryminalnej, miano wyodrębnić dwa inne równorzędne piony tj. do walki z przestępstwami gospodarczymi oraz śledczy. Ponadto status odrębnej jednostki otrzymywał, funkcjonujący również w pionie służby kryminalnej. Wydział Ewidencji i Statystyki"¹.

W nowej, przebudowanej strukturze organizacyjnej, służba kryminalna na szczeblu KG MO, pozostała jednostką identyfikowaną jako Oddział 111, którego odpowiednikami w komendach wojewódzkich MO były Wydziały 111, w komendach powiatowych referaty bądź sekcje 111, a w komisariatach brygady służby kryminalnej. Zakres zadań tego pionu sformułowany był dość tradycyjnie, akcentujący zdobywanie informacji o środowiskach podejrzanych i grupach przestępczych oraz o poszczególnych przestępcach i dokonywanych przez nich przestępstwach, jak również reagowanie na zaistniałe wypadki napadów, rabunków, zabójstw, dywersji oraz poważniejszych włamań i kradzieży'⁰.

Wydzielona ze służby kryminalnej, służby śledcza, na szczeblu KG MO funkcjonowała w postaci oddziału, komend wojewódzkich MO - wydziałów, komend powiatowych - sekcji, natomiast w komisariatach MO jej zadania realizowali pojedynczy funkcjonariusze organizacyjnie podporządkowani komendantowi jednostki. Jej wyodrębnienie wynikało głównie, ze scedowania na MO prowadzenia znacznej części śledztw i dochodzeń*⁵, co w świetle analiz w około 50% spraw kończyło się ich umorzeniem. Ponieważ kojarzono to - po części słusznie, z brakiem odpowiednich kompetencji funkcjonariuszy nie znających elementarnych procedur procesowych, remedium szukano w .specjalizacji", powołując wspomniany pion*⁴. Jego podstawowym zadaniem - co

» Etatami powiązanymi z ORMO dysponowała KG MO w liczbie 10. komendy wojewódzkie - 112, komendy miast - 19, komendy powiatowe - 267.

*i CA MSWiA, Zarządzenia organizacyjne MBP, Rozkaz nr030/org. z 21 kwietnia 1952 r. W podstawowej części oznaczonej jako I, zawierał następującą dyspozycję: „Komendant Główny MO z dniem 1 maja 1952 r. przeprowadzi następującą reorganizację jednostek MO. Zorganizuje na bazie dotychczasowego Oddziału III KG MO (Służba Kryminalna): a) Oddział III (Służba Kryminalna) KG MO, b) Oddział IV (Walki z Przestępstwami Gospodarczymi) KG MO, c) Oddział śledczy KG MO, d) Samodzielny Wydział Ewidencji i Statystyki KG MO.

« A KGP, AN KG MO, sygn. 4/32, Instnikcja nr 15/52 1 24 lipca 1952 r. o organizacji i pracy w ogniwach tliliby kryminalnej jednostek MO.

ot Formalnie pod nadzorem lub na zlecenie prokuratora.

** Decydując o wydzieleniu w MO służby śledczej, odwołano się do doświadczeń organów bezpieczeńslwa, w których ogniwo takie powalało już 6 września 1945 r.. pod nazwą