DSCN2382 (2)

Model Milicji ObywateUkżej realianpany te Ulach 1944-1990

Niespełna 3 miesiące później -18 marca 1949 r., minister Bezpieczeństwa Publicznego wydał rozkaz nr 13, mocą którego nastąpiło pełne formalno-prawne podporządkowanie MO, aparatowi bezpieczeństwa publicznego. W rozwiązaniach organizacyjnych oznaczało to m.in., że komendanci jednostek MO szczebla wojewódzkiego i powiatowego (miejskiego), stawali się z urzędu zastępcami szefów Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego do spraw milicyjnych²⁷.31 marca 1949 r., rozkazem nr 14 ministra Bezpieczeństwa Publicznego, podobnie zostały uregulowane relacje między aparatem bezpieczeństwa publicznego, a WOP. Organami odpowiedzialnymi za zabezpieczenie granicy państwowej stali się szefowie wojewódzkich i powiatowych urzędów bezpieczeństwa publicznego, natomiast dowódcy stacjonujących na ich terenach brygad i baonów WOP, jedynie współdzielili z nimi tę odpowiedzialność.

Proces koncentracji zadań policyjnych w resorcie bezpieczeństwa publicznego był kontynuowany w 1950 r. Z tego punktu widzenia najistotniejsze następstwa miała nowelizacja ustawy o utworzeniu i zakresie Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym, dokonana 20 lipca 1950 r.²⁸ Organ ten został bowiem pozbawiony uprawnień śledczych, które w całości przejął minister Bezpieczeństwa Publicznego, przekazując je do realizacji głównie Milicji Obywatelskiej²⁹. Również w 1950 r. w wyniku ustawy z 20 marca o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, nastąpiło zniesienie samorządu terytorialnego, organów administracji ogólnej zespolonej i niektórych urzędów administracji niezespolonej. W następstwie tego Ministerstwo Administracji Publicznej - istniejące od 21 lipca 1944 r.³⁰, stało się zbyteczne, a gros jego uprawnień przekazano nowo powołanemu ministrowi Gospodarki Komunalnej oraz ministrowi Bezpieczeństwa Publicznego⁵¹. We właściwości tego ostatniego znalazły się odtąd sprawy ewidencji ludności oraz dotyczące dokumentów tożsamości, również scedowane na milicję³². Za symboliczne dopełnienie charakteryzowanej tendencji - koncentracji instytucji i funkcji policyjnych, uznać można dalsze pozbawienie elementów autono-

²⁷ Rozkaz: nr 13 wraz z komentarzem został opublikowany w: P. Majer. Milicja Obywatelska..., si 216-219.

* Dz. U. 1950, Nr 38, poz. 350, Ustawa z 20 lipca 1950 r. o zmianie dekretu z dnia 16 listopada 1945 r. o utworzeniu i zakresie działania Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym.

» W praktyce równało się to około 100 tya. dodatkowych dochodzeń prowadzonych przez milicję; szerzej P, Majer, Milicja Obywatelska 1944-1957,.., s, 289-314.

ao W strukturze PKWN pod nazwą własną Resort Administracji Publłczne|.

»l Dz, U. 1950, Nr 38. poz. 347, Rozporządzenie Rady Ministrów z 3 czerwca 1950 r, w sprawie zakresu działania Ministra Gospodarki Komunalnej oraz w sprawie okreilema władz naczelnych, do których wlaiciwoici przechodził sprawy należące do zakresu działania Ministra Admmistrac/i Publiczne).

³² 1 lipca 1950 r. powołano w KG MO Centralne Biuro Paszportowe, przemianowane 31 października 1950 r. na Centralne Biuro Dowodów Osobistych przy KG MO. 5 września 1951 r. jednostka ta została przekształcona po raz kolejny, w Centralne Biuro Ewidencji Ludności I Dowodów Osobistych KG MO. Miało ono swoje ogniwa w komendach wojewódzkich, powiatowych I miejskich MO, Punkty ewidencji ludności były tez w komisariatach.