DSCN6163 (Kopiowanie)

146

Biologia - repetytorium dla kandydatów na akademie mvdyein.

Prgfa/a. Przebieg lej fazy przedstawiono na ryc. 4-20 rys. I. Cytologowie wyróżnili pięć etapów w profazie mejozy. a mianowicie: leptoten, zygoten, pachyten, diplotcn, diakinezę.

Lcptoten (gr. lęptos - cienki) rozpoczyna się zanikiem jąderka. Nić chromatynowa grubieje, dzieli się i powstającicnkic chromosomy (ryc. 4-22 rys. la).

W zyęotenieipr zygos - połączony) chromosomy homologiczne łączą się ze sobą (ryc. 4-22 rys. Ib).

W pachytenie (gr. pacliys - gruby) połączone parami chromosomy skracają się i grubieją. Można zauważyć, że każdy z nich zbudowany jest z dwóch chromatyd (chromosomów potomnych; ryc. 4-22 rys. Ic). Stwierdzono, że chromosomy homologiczne pękają w trakcie pachytcnu w poprzek długich osi i wymieniają się fragmentami DNA. Zjawisko to - możliwe do zaobserwowania również w następnym okresie, w diplotenie - nosi nazwęcrossing-ovcr i ma wielkie znaczenie dla zmienności organizmów. Omówimy je nieco dokładniej w dalszych rozdziałach, poświęconych genetyce.

W diplotenie (gr. diplos - podwójny) centralne części par chromosomów odpychają się od siebie, podczas gdy ich brzegi pozostają połączone (ryc. 4-22, Id). Twór taki - zwany tetradaalhn hiwalentem - składa się zatem z czterech chromatyd (chromosomów potomnych).

W Hiakinezie chromosomy skracają się i grubieją i zanika błona jądrowa.

Metafaza. Jak widać na ryc. 4-22 rys. II w mclafazie I podziału mejotyczncgo tetrady ustawiają się w płaszczyźnie równikowej. Do ich centromerów (centralnych części) dołączone są wówczas włókienka wrzeciona kariokinetyczncgo.

Anafaza: Tetrady rozdzielają się i ku biegunom komórki wędrują podwojone chromosomy - po jednym z każdej pary (ryc. 4-22, rys. III).

Telofaza. W odróżnieniu od mitozy w podziale redukcyjnym ta faza trwa bardzo krótko. Chromosomy grupują się na biegunach komórki lecz nie zanikają i nie tworzą nici chromatynowych. Następuje podział cytoplazmy i natychmiast - bez interfazy - rozpoczyna się drugi podział mejotyczny.

Przebiega on podobnie jak opisana już mitoza, z tą różnicą, że stadium profazy trwa bardzo krótko (chromosomy sąjuż przecież wytworzone) i praktycznie polega na podziałach centriol. Złożone z dwóch chromatyd chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej w metafazic drugiego podziału mejotycznego. Następuje wówczas oddzielenie chromatyd od siebie, wskutek czego do każdego bieguna wędrują pojedyncze chromosomy potomne, po jednym z każdego typu (u człowieka - po 23). W telofazie cytoplazma dzieli się, chromosomy stopniowo wydłużają się i przekształcają w nici chromatynowe oraz otaczają błoną jądrową,

W następstwie dwóch opisanych, następujących bezpośrednio po sobie podziałów powstają cztery komórki o haploidalnei liczbie chromosomów - zawierają po jednym tylko chromosomie danego typu.

4.4. Tkanki zwierzęce

Tkanka nazywamy ugrupowanie komórek o tym samym pochodzeniu i podobnej budowie, często wraz z istniejącym między nimi środowiskiem, złączonych ze sobą w “grupy robocze” dla wykonania określonych czynności.

Wyróżniamy cztery typy tkanek zwierzęcych: tkanki nabłonkowe, łączne, mięśniowe i nerwowe.

4.4.1. Tkanki nabłonkowe

Różne rodzaje nabłonków powstają ze wszystkich listków zarodkowych: z ektodermy (naskórek i niektóre gruczoły), entodermy (nabłonek płuc i przewodu pokarmowego), mozodęrmy (nabłonek pan ciała, układu moczowego i płciowego), a także z pochodzącej z ntezodenny meieneliyW