DSCN6175 (Kopiowanie)

138 Biologia - repetytorium dla kandydatów na akademie mtdfmi,

4.4.4. Tkanka nerwowa

Tkanka nerwowa rozwija się z ektodemiy i zbudowana jest z dwóch rodzajów komórek; nerwowych i alejowych.

Komórka nerwowa (ryc. 4-30) wraz z wszystkimi wypustkami stanowi jednostkę strukturalną i czynnościową tkanki nerwowej i określana jest jako neuron-

Neurony przystosowane są do odbioru i przekazywania impulsów oraz do wydzielania specyficznych substancji.

Jako komórki bardzo wyspecjalizowane neurony nic rozmnażają się, zatem po wykształceniu układu nerwowego u człowieka (co następuje przed urodzeniem) komórek nerwowy* nie przybywa, lecz już tylko ubywa. Na przykład jak wynika z badań naukowych, wypalenie jednego tylko papierosa powoduje zniszczenie przeciętnie około 7 komórek nerwowych w mózgu palącego łub wdychającego dym.

Ryc. 4 - 30. Niektóre rodzaje komórek nerwowych.

A - rzekomo-jednobiegunowa ze zwoju rdzeniowego;

B - piramidalna z kory mózgu (z tzw, warstwy ruchowej);

C - wiclobicgunowa z rogu ruchowego rdzenia kręgowego d - dcndryiy. n - neuryty; s - satelity (komórki glejowe);

1 - osłonka Schwanna; 2 - osłonka mielinowa; 3 - przewężenie Ranvieta(JD)

Każdy neuron posiada ciało komórkowe z jądrem i organelami oraz wypustki cytoplazmalyczne (przynajmniej dwie). Dzielimy ie nadendrvtv czyli wypustki odbiorcze, przenoszące impulsy z zewnąbz do ciała neuronu orazneurvtv czyli aksony (wypustki wykonawcze) prowadzące podniety od ciała komórek na zewnątrz. \Afypustki te mogą osiągać nieraz długość ponad 1 m. Przeważnie otoczone są osłonkami, spośród których wyróżnić możemyosłonke mielinowa i osłonkę Schwanna (ryc. 4-30C) Osłonka mielinowa pełni funkcję izolatora i umożliwia szybkie tzw. skokowe przewodzenie bodźców: impuls „przeskakuje” z jednego przewężenia Ranyicra na drugie (przewężenie Ranviera- tyc. 4-30C - to ubytek w osłonce miełinowej).

Kształty komórek nerwowych są różne: mogą one być okrągłe (np. komórki rzekomo-jednobiegunowe zwojów rdzeniowych i ryc. 4-30 A), piramidalne (ryc. 4-30 B), gwiaździste (ryc. 4-30 C), groszkowate. Przeważnie otoczone sa komórkami glejowymi, które pełnią funkcją podtrzymującą, odżywczą i obronną (np. tzw. mezoalei). Wydaje się, że niektóre bardzo wyspecjalizowane komórki nerwowe nie są w stanie pobierać same substancji odżywczych z kiwi i są „odżywiane” przez komórki glejowe.

Komórki nerwowe łączą się ze sobą za pośrednictwem synaps. Synapsa (tyc. 4-31) powstaje przez połączenie neurytu jednej komórki z dendrytem drogiej taką synapsę nazywamy nerwnwn-narwmya.

Neuryt może łączyć się też z włóknem neurofibryie    mięśniowym    (synapsa nerwowo-mieśniowa)tlll»

toibka synaptyczna z komórką gruczołową I synapsa nerwowi mitochondrium    gruczołowa).

pęcłwaytd synaptyczne Wyróżniamy dwa główne typy synaps błona presynaptyczna elektryczne i chemiczne.

błona poetsynaptyczna ^w synapśąóh elektrycznych szczeliw synaptyczna ma szerokość około dwóch a«*^v szczelina synaptyczna _ine(rg_w. b|₀nu prcsynaptycznu i postsyupoct** Kyc.4-11. Schemat synapsy: d - dcndiyt; n - neuryt (JD) są zatem tak blisko, że impuls może byc wkuksióI)