DSCN6191 (Kopiowanie)

176

Biologia - repetytorium dla kandydatów na akademie medyt?^

Oddychaniem nazywamy proces uzyskiwania energii, najczęściej poprzez rozkład związków organicznych (organotrofia), rzadko nieorganicznych (litotrofla), powiązany z odłączeniem elektronów i protonów, i przeniesieniem ich na specjalne akceptory.

W oddychaniu tlenowym, które zachodzi w mitochondriach u Eucaryota i w mczosomach u Procaryota, akceptorem elektronów i protonów jest tlen. W oddychaniu anaerobowym (beztlenowym), które ma miejsce w cytoplazmic, elektrony przenoszone są na inne związki (ryc. 5-14).

Oddychanie jest jedynym źródłem energii dla heterotrofów, natomiast organizmy samożywne (autotroficzne) mogą uzyskiwać energię również poprzez przekształcenie energii świetlnej w chemiczną (w procesach fotosyntezy) bądź z utleniania zredukowanych związków nieorganicznych (chemosynteza).

rozpraszania

w kosmosie

Ryc. 5-13. Główne szlaki przemian energii w przyrodzie (uwzględniono twory techniki ludzkiej)

S.2.1. Przenośniki energii

Aby jednak energia uzyskana we wspomnianych wyżej procesach mogła być wykorzystywana jako „źródło napędu" innych procesów, konieczne jest istnien ic przenośników (akumulatorów)

W układach biologicznych zasadniczą rolę odgrywają związki zawierające wiiLUWł (albo makroergiczne). Najczęściej są to wiązania reszt kwasu ortofosforowy