DSCN6374 (Kopiowanie)

7. Przegląd świata istot żywych I ich klasyfikacja

ma cykl rozwojowy typu III, przechodzi przemianę pokoleń podobną do występującej u roślin; ponieważ jednak pokolenie płciowe i bezpłciowe nie różnią się morfologicznie, cykl taki nazywamy ggmgrficzna przemiana pokoleń- Podobny cykl ma miejsce u gałęzatki (Cladophora); nitkowata, silnie rozgałęziona plecha tej zielenicy zbudowana jest z komórek wielojądrowych, gałęzatkę zatem zaliczamy do zielenic o komórkach wielojądrowych. Bardzo dużą plechę, sięgającą 1 m długości lecz zbudowaną z jednego komórczaka ma pełzatka ( Caulerpa). Jej organizm (ryc. 7-48) zróżnicowany jest na część pełzającą czyli łodygokształtną, przyczepiającą się do podłoża za pomocą chwytników (ryzoidów) oraz na podobną do liści część liściokształtną.

Ryc. 7-49. Ramienica krucha {Chara fragilis). Po prawej plecha. po lewej powiększony jej fragment zawierający lęgnię (I) i plemnię (p) (JD).

Do zielenic o najwyższym stopniu organizacji należą ramienice: w niektórych systemach wyróżnia się je w oddzielną gromadę - Champhyta - liczącą ok. 200 gatunków. Żyją one głównie w wodach słodkich i stojących, przytwierdzone do dna za pomocą chwytników; niektóre gatunki zamieszkują strefę przybrzeżną mórz. Są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia wody. Ich plecha zbudowana jest z wielu komórek (które początkowo sąjednojądrowc, następnie zaś, w miarę wzrostu glonu, stają się komórczakami) i jest bardzo charakterystyczna (tyc. 7-49): składa się z międzywężii i krótkich węzłów. Swym wyglądem zewnętrznym ramienice przypominają zatem skrzypy.

Glony te rozmnażają się bezpłciowo (poprzez bulwki) i płciowo w procesie oogamii (wytwarzając dwa rodzaje gametangiów: lęgnie zawierające komórkę jajową i plenni ię produkującą plemniki - por. ryc. 7-49).

7.4J.6. Gromada: brunatnieć (JPhaeophyta)

Gromada ta liczy ok. 2000 gatunków brunatnych glonów, doskonale przystosowanych do życia w moczu. Wyslqxjją w płytkich wodach przybrzeżnych (do głębokości 1 Sm), przytwierdzając się do skał za pomocą ryzoidów - organów czepnych. Najwięcej gatunków żyje w morzach zimnych. Brunatnieć są wielokomórkowe, ściany ich komórek zbudowane są z celulozy z dodatkiem kwasu alginowego i fukoidyny. Jako produkty fotosyntezy gromadzą węglowodany (laminarynę i mannitol). a także tłuszcze. Zawierają w swych chromatoforach barwnik fukoksantyne. który maskuje zieleń chlorofilu i nadaje barwę glonom: od złocistożółtcj po czamobrunatną. Znamy brunatnieć małe (o piesze kilkumilimetrowej), ale też i bardzo duże, jak np. wielkie listownice: wielkomorszcz (Macrocyslis) może osiągać 100 m długości (ryc. 7-50). Piecha tych glonów jest zróżnicowana, przypominając swą budową narządy roślin: wyróżnić w niej możemy część łodygokształtną czyli kauloid (ryc. 7-50), chwytniki (ryzoidy) i część liściokształtną (filloid), nie są one jednak homologiczne z łodygą, korzeniem i liśćmi roślin. Zróżnicowaniu zewnętrznemu towarzyszy zróżnicowanie budowy wewnętrznej: np. zewnętrzne komórki plechy są obficie zaopatrzone w chromatofory i pełnią funkcję analogiczną do tkanki asymilacyjnej. zaś część wewnętrzna, zbudowana z komórek o zgrubiałych ścianach pełni rolę wzmacniającą. U niektórych gatunków w kaluoidzic (części łodygokształtnęj) stwierdzono nawet obecność komórek podobnych do rurek sitowych (por. razdz. 4.5).

Brunatnieć rozmnażają się bezpłciowo (przez zoospory lub aplanospory) oraz płciowo: sposobami izogamii. aruzugamii bądź oogamii. Żyjący w Bałtyku morszczyn (Fucus) ma cykl rozwcąowy typu II, natomiast u kluska (Ectocarpus) zachodzi cykl rozwojowy typu III z przemianą pokoleń. U listownie (Laminaria) gametoftt jest mikroskopijnej wielkości, natomiast sporofu osiągnąć może kilkadziesiąt metrów długości i wagę do 100 kg.