DSCN6427 (Kopiowanie)

134

7.4.6. Królestwo: Zwierzęta Regnuin: Animalia

Królestwo to stanowią zazwyczaj wielokomórkowe organizmy heterotroficzoe (chcmoheterotrofy), pobierające energię i elementy budulcowe z pokarmem trawionym lub absorbowanym. Rozmnażają się przeważnie płciowo. Powszechnym sposobem rozmnażania w tej grupie jest oogamia. W rozwoju embrionalnym występuje WliiBls; poza tym mogą istnieć złożone cykle rozwojowe, jednak z wyjątkiem najniższych gromad stadium haploidalne zredukowane jest praktycznie jedynie do gamet. Zwierzęta są stosunkowo mało zróżnicowane pod względem biochemicznym, natomiast występują znaczne różnice w wielkości i kształcie. Specyficzne dla nich związki chemiczne to kolagen (białko włókien tkanki łącznej), kreatyna, melanina (barwnik) i jej pochodne, jady węży i niektórych owadów.

Nauka o zwierzętach nosi nazwę zoologii.

W odróżnieniu od roślin, zwierzęta powstały w wodach oceanu, prawdopodobnie z pierwotnych, heterotroficznych organizmów jednokomórkowych (wiciowców); ewolucję zwierząt omówiono w rozdz. 2.2.3.3. Ponieważ na ląd wyszły jako ustroje wielokomórkowe, zatem “zabrały” ze sobą swe “wewnętrzne morze" - płyny tkankowe. Krew, limfa i inne płyny międzykomórkowe zwierząt mają skład podobny do wody morskiej: zawierają znaczne ilości (ok. 0,8%) chlorku sodu.

Prezentowane w tym rozdziale Królestwo Zwierząt odpowiada zatem wyodrębnianemo w dawniejszych systematykach Podkrólestwu Tkankowców lub Wielokomórkowców (Metazoa).

Najprawdopodobniej zanim wyszły na ląd, zwierzęta opanowały wody słodkie oraz wody silnie zasolone. W tym pierwszym wypadku - jak pamiętamy z rozważań o dyfuzji i osmozie • ich organizmom grozi nadmierny napływ wody do wnętrza, wzrost ciśnienia osmotyczncgo i w efekcie - rozerwanie komórek (lub całego ciała). Podobnie jak jednokomórkowce, słodkowodne zwierzęta bronią się przed nadmiernym napływem wody, okrywając większą powierzchnię swego ciała nieprzemakalnymi powłokami (np. skóra ryb) oraz wytwarzając narządy, służące do usuwania nadmiaru wody z organizmu; ponieważ wraz z wodą usuwane są produkty przemiany materii, wydalany płyn nazywamy moczem i u zwierząt słodkowodnych jest on hipoosmotyczny (ma niższe

stężenie soli niż płyny tkankowe).

Odwrotnie w przypadku zwierząt żyjących w wodach silnie zasolonych. Te muszą bronić się przed utratą wody: wytwarzając nieprzemakalne powłoki ciała i wydalając mocz silnie zagęszczony (hiperosmotyczny); ich sytuacja przypomina zatem sytuację zwierząt lądowych, z tym, że zwierzęta na lądzie zazwyczaj mogą korzystać ze źródeł słodkiej wody, natomiast jedynym źródłem lego płynu dla zwierząt zasiedlających słone morza jest woda je otaczająca. Wytworzyły zatem narządy do jej odsalania.

Podobnie jak w przypadku roślin, główny “pień”, wedle którego usystematyzowano zwieraę* stanowi stopień ich ewolucyjnie narastającej komplikacji, a więc dające się wyodrębnić tkanki i narzufc Jak pamiętamy, tkanki zwierzęce rozwijają się z listków zarodkowych.

J

U wszystkich zwierząt tkankowych w procesie rozwoju embrionalnego powstaje a następnie ma miejsce proces ęastnilacii. prowadzący do powstania tkanek. Najprostsze * ?S| budowie zwierzęta “zatrzymały się” na etapie pierwotnej gastruli: zbudowane są z dwóch zewnętrznej (ektodermy) i wewnętrznej (entodenny); taką strukturę mają gąbki i jamochłony. U nu"’ wyżej stojących ewolucyjnie zwierząt pojawia się trzeci listek zarodkowy - mezodenna; od momentu ewolucja prowadzi ku coraz to większemu zróżnicowaniu budowy ciała. |$)f komplikację poszczególnych tkanek i wytwarzanie wieloikankowychnaizadflw.