DSCN6479 (Kopiowanie)

186

186

Ryc. 7-119. Porównanie komarów r. rodzaju Culex (po lewej) i Anopheles (po prawej) (wg Smana, JD).

Biologia - repetytorium dla kandydatów na akademie medi, :r*

“blokowa" (C. p. molestus) atakuje - przez okrągły rok, także w zimie - ludzi mieszkających w nowym budownictwie. Larwy osobników tej odmiany rozwijają się przeważnie w zalanych piwnicach i w źle wykonanych przewodach kanalizacyjnych. Komar widliszek (Anopheles maculipennis - ryc. 7-119) przenosi zarodźce malarii (ryc. 7-37), natomiast doskwłety (Aedes aegypli - ryc. 7-120) jest źródłem zachorowań na żółty febre (rozd. 7.3.1.2.2), dengS. filarie sloniowacizny (rozdz. 7.4.6.3.4.) i Dilofilaria immitis. Na szczęście ten ostatni gatunek komara w Polsce nie występuje (nie ma też u nas przenoszonych przezeń pasożytów), jednak rodzima fauna zna 22 gatunki z rodzaju Aedes. Są to szczególnie dokuczliwe komary, bardzo boleśnie klujące i przenoszące wirusy neurotropowe, tularcmię i inne choroby odzwierzęce; liczne są szczególnie w północnych województwach naszego kraju, zaś prawdziwą plagę stanowią I w tundrze. Po nassaniu się krwi samica komara ukrywa się przez [ jakiś czas, po czym składa w wodzie do 350 jaj, z których wykluwają się pędzące planktoniczny tryb życia larwy (ryc. 7-119). Larwy komarów oddychają powietrzem, które muszą przynajmniej co jakiś czas zaczerpnąć przez dhigą rurkę oddechową. Również poczwarki komarów żyją w wodzie, a ponieważ oddychają powietrzem, czcrpiąje znad powierzchni wody dwiema rurkami umieszczonymi na głowotułowhi. Ten sposób życia naraża je na ciągłe niebezpieczeństwo - dlatego też poczwarki komarów, w odróżnieniu od tych postaci M rozwojowych innych owadów, posiadają oczy i są bardzo ruchliwe: zaniepokojone, natychmiast oddalają się dzięki skurczom odwloką. Po 2-4 dniach z poczwarki wychodzi dorosły komar. Ze względu na uciążliwość i szkodliwość komarów, stosuje się przeciwko nim różne formy dezynsekcj i (dezynsekcja - zwalczanie owadów). Przede wszystkim należy osuszać piwnice, likwidować niepotrzebne drobne (zwłaszcza sztuczne) zbiorniki wodne, np. porzucone puszki po konserwach, stare wiadra itp. Na rozlewiska na terenach malarycznych wylewa się ropę naftową, która zatyka rurki oddechowe komarów; stosuje się też środki owadobójcze, jednak na większość z nich komary zdążyły się już uodpornić. We Francji podejmowane są próby walki biologicznej - na tereny opanowane przez komary wypuszcza się znaczne ilości samców, uprzednio wysterylizowanyeh przez naświetlenie promieniami gamma. Samce te kopulują z samicami (konkurując z innymi, płodnymi samcami), lecz nic dochodzi do zapłodnienia i wydania potomstwa. Walkę biologiczną z komarami i moskitanti na wielką skalę rozpoczęli Amerykanie podczas budowy Kanału Panamskiego - na tereny potężnych rozlewisk sprowadzono wówczas ogromne ilości małych rybek, które głównie żywią się larwami komarów: gatnbuzji (Gamhusia affinis) i gupików (Poecilia reticulata). Budowniczy kanału twierdzili, że te małe rybki uratowały dziesiątki tysięcy istnień ludzkich. W Europie Środkowej gambuzje i gupiki zaaklimatyzowały się w stanie dzikim w Czechach. W Polsce natomiast głównymi wrogami kontarón są żaby, ryby, salamandry i małe ptaki.

W krajach śródziemnomorskich oraz w ciepłych częściach Azji atakuje ludzi moskit Phlebotontus papatasi, mniejszy od komara owad (długości do 2,5 mm), przenoszący wirusy gorączki paputaefl oraz pasożytnicze pierwotniaki z rodzajuLmńman/a (ryc. 7-43). Spokrewnione z nim polskie gatunki muchówek to meszka i rw„„„.„,    i komamiczek pchlowat\(Culicoldespulicariu.s). Tedrobt*

owady kłują bardzo dokuczliwie, wpadają do oczu. ust, nosa. Przenoszą zurazk. lulamm.i. zapalenia mózgu. Ich larwy rozwijają się w wodzie.

dl*

iti

■yflld-i

Ryc. 7-120. Doskwiera - przenosicie! m.in. żółtej febry (JD).

-jbtśhsK ^glawpziĄ .jók postacii jcajwpoczw, B-jEfan ataki ta kj ukłuci;

unii Heinego

ffiEłysJgkral

itafaj)-ta os baąwigębt 7-122) sk Nipiiościow' faortanwżei

.'łT ^; Pokai

K*-

KII