DSCN6412 (Kopiowanie)

119

Ryc. 7-78. Rośliny owadożeme:

A - rosiczka okrągłolistna (Drosera rotimdifolia) pomniejszona, obok rysunek liścia ze schwytaną muchą;

B - liść dzbanecznika (Nepeiithes); C - liść mucholówki (Dionaeaj (JD),

T. pHegM faiala istot iystych i Ich klasyfikacja

Kwiat jest skróconym pędem, przekształconym w narząd służący do rozmnażania płciowego. Jest on homologiczny do kłosa zarodnionośnego (a zatem stanowi skupienie liści zarodnionośnych i płonnych), lecz zazwyczaj bardzo się odeń różni skomplikowaną nieraz budową. Anatomicznie wyróżniamy w nim dno kwiatowe, gkffiiaŁ Iffisiteidutekltyc. 7-66).

Okwiat może być pojedynczy (jak np. u krokusów czy rimowitów) lub podwójny, w tym wypadku dzieli sic na kielich (złożony z zazwyczaj zielonych działek) i koronę (zbudowaną z najczęściej barwnych płatków). Gdy płatki są niezrośnięte, koronę określamy mianem wolnopłatkowci. Korona zmsloołatkowa występuje wówczas, gdy płatki są zrośnięte (pzykładcm lulek czarny).

Płatki korony otaczają pręciki, które stanowią męski narząd płciowy. Pręcik składa się zazwyczaj z cienkiej nitki, zakończonej główką zaopatrzoną w pylniki. Pylnik zbudowany jest z czterech woreczków pyłkowych,

Żeńskimi narządami płciowymi jest słupkowie czyli owocolistki z zalążkami. U okrytonasiennych owocolistki zrastają się tworząc słupek, składający się z zalążni z zalążkami, szyjki i znamienia (ryc. 7-66). W zależności od budowy kwiatu słupek może być górny, póidolny i dolny. Kwiaty mogą być obupłciowe (posiadają wówczas i słupki i pręciki jednocześnie) lub jednopłciowe: męskie (gdy zawierają jedynie pręciki) i żeńskie (gdy posiadają tylko słupkowie). Zgrupowanie kwiatów tworzy kwiatostan. W zależności od rozgałęzienia wyróżniamy kwiatostany groniaste (w których szypułki kwiatów nie przewyższają osi głównej) i wierzchołkowe (szypułki kwiatowe sądłuższeodosi głównej). Budowa kwiatu i kwiatostanów jest bardzo ważną z punktu widzenia systematyki cechą morfologiczną roślin.

Kwiat po zapłodnieniu przekształca się w owoc, kryjący nasienie, iak zostało to już opisane w rozdz. 7.4.5.43.

Jak można się było przekonać z przedstawionego powyżej przeglądu, narządy mają budowę przystosowaną do pełnienia swych funkcji życiowych; obecnie dokonamy przeglądu czynności fizjologicznych u roślin.

7A5.5.1. Odżywianie, transport i magazynowanie pokarmu u roślin

Podstawową cechą organizmów żywych jest metabolizm, a więc przemiana materii i energii. Energię czerpią rośliny ze światła (fotoautotrofia) lub z rozkładu związków organicznych (heterotrofia). Niezbędne do budowy swego ciała składniki materialne pobierają ze środowiska.

Im więcej określonego pierwiastka występuje w ciele rośliny, tym więcej ów organizm musiał go pobrać z otoczenia. Skład pierwiastkowy organizmów żywych przedstawiono w tabeli 3-1. Pierw tasiki te podzielić możemy namakroelementy (które stanowią co najmniej 0,001 masy ciała), mikroelementy (od IO^-’do IO⁴masy ciała) i ultraelementy (występujące w ilościach śladowych). Makroelcmcnty są zarazemmnkfopnkarmami; zaliczamy tu w przypadku roślin pierwiastki budujące związki organiczne, węgiel, wodór, tlen, azot, siarkę, fosfor, a także potas, wapń. magnez, chlor i żelazo. Sód, mangan, jod. kobalt, cynk, bor i molibden to mikroelementy czyli mikropokanny. Wodór, węgiel i tlen rośliny