DSCN6417 (Kopiowanie)

- na okres suszy) również stanowi korzystne przystosowanie; przed zrzuceniem liści rośliny wyajjjjk' z nich zapasy substancji pokarmowych i większość cennych pierwiastków i zwiąAów, magazynując^ w łodygach lub korzeniach. Zasiedlanie środowisk ubogich w dostępne związki azotu zmusiło niekiój, gatunki do zdobywania aminokwasów z organizmów zwierzęcych (rośliny mięsożerne - też omówi^j wcześniej). W lasach tropikalnych - gdzie jest pod dostatkiem wody i panuje stała wysoka temperatur a jedyne "wąskie gardło” stanowi dostęp do promieni słonecznych, rośliny rosną bardzo wysoką drzewa dorastają powyżej 120 metrów. Niskie gatunki (np. paprotniki, rośliny zielne), które w tych warunkach nie miałyby szans na fotosyntezę, korzystająz podpór, jakimi są gałęzie wysokich drzew i rozwijają się na nich. Są to tzw. epiflły. Jeżeli wykorzystują gałęzie drzew jedynie jako podpory do czynienia ze zjawiskiem neutralizmu. Istnieją jednak gatunki półpasożytnicze i pasożvtnicy_f Półpasożytem jest np. jemioła pospolita (Wscum album), powszechna także w Polsce. W swych komórkach zawiera ona chloroplasty, a zatem fotosyntetyzuje. Natomiast za pomocą korzeni przekształconych w ssawki czerpie z rośliny żywicielskiej wodę i sole mineralne. Pasożyty przeważnie utraciły zdolność fotosyntezy i odżywiają się heterotroflcznie. W Polsce do najpospolitszych rośla pasożytniczych należą kanianki (Cuscuta) - kilka gatunków pnączy, pozbawionych liści, przeważnie o czerwonych łodygach i drobnych, zebranych w kłębiki kwiatach; oplatają one rośliny żywicielskie i czerpią z nich substancje pokarmowe. Na korzeniach roślin motylkowych i złożonych pasożytują zarazowate, zwłaszcza gatunki z rodzaju zaraza (Orobanche).

Dorastają one nieraz do 50 cm wysokości. Łuskiewnik różowy (Lathraea sąuamaria) pasożytuje na korzeniach świerka i drzew liściastych. Występująca w lasach iglastych kotzeniówka pospolita (Monotropa hypopilys) nie posiada chlorofilu i odżywia się heterotroflcznie; przeważnie uzyskuje energię z rozkładu martwej materii organicznej (jest więc saprofileml. może jednak pasożytować, np. na

grzybach (możemy ją zatem określić także mianem R_yc. 7-79. Rośliny heterotroficzne. potencjalnego pasożyta). Saprofitami są także niektóre I - Łuskiewnik różowy (Laihrea sąuamaria). gatunki storczyków, np. rosnący u nas gnieźnik leśny ² • Kanianka koniczynowa (Cuscma trifolii). (Neoiiia nidus-avis). Ryc. 7-79 przedstawia nasze ³'^{Gnicźnik le4n}y (Neouia niduś-atis). krajowe rośliny heterotroficzne.    |- Z^za żólta (Orobanche flaya).

5 - Korzcniówka pospolita (Monotropa hypopilys) (JDl

7.4.5.S.2. Wzrost i różnicowanie u roślin

Poczynając od kiełkowania nasienia roślina rośnie i następuje różnicowanie jej tkanek, w wyniku czego powstają narządy: korzeń, łodyga, liście, kwiaty. Komórki poszczególnych tkanek powstają? wyniku podziału innych komórek. O tych podziałach, a także o różnicowaniu się komórek decytktjl substancje wytwarzane przez roślinę i transportowane w sokach roślinnych. Przez analog? z substancjami regulacyjnymi w organizmach zwierzęcych nazwano te związki hormonami roślinnymi (fitohormonami).

Do dziś poznano kilka grup hormonów roślinnych o różnych właściwościach fizjologicznyd> i budowie. Są to; auksyny. etylen. cvtokininv. kwas abscvsvnowv i iribereliny (ryc. 7-80).

Auksvnv są związkami indolowymi (pochodnymi indolu): syntetyczne auksyny otrzy®*** także jako pochodne fenolu i naftalenu. Ponieważ indol, skatol i ich pochodne powstają w joliWł zwierząt w procesie formowania kału (wytwarzane są przez bakterie), dlatego tez święty i®|§ Stymuluje (nieraz nadmiernie) wzrost roślin. Auksyny wpływają na szybkość elongacjr (»>dlu/**»